Bijeenkomst leerbedrijven: Over het vinden, binden en boeien van technische medewerkers

De schoolbel luidt op het Koning Willem I College in ’s Hertogenbosch. Het is het startsein voor de jaarlijkse bijeenkomst voor leerbedrijven in de elektrotechniek, waar zo’n 80 geïnteresseerden aanwezig zijn. Dit keer met het thema ‘Vinden, Binden en Boeien’.

Rond de vraag ‘Hoe kom ik aan (leerling)monteurs en hoe word ik een aantrekkelijk leerbedrijf?’ zijn er interessante TED Talks, die vanuit verschillende kanten dit thema belichten.

Upgrade yourself!

Ton Wilthagen, hoogleraar Arbeidsmarkt bij Tilburg University, is de eerste spreker. Hij bepleit dat een werkende mens zich een leven lang moet blijven ontwikkelen, moet blijven leren. Bedrijven moeten dit leren faciliteren. Niet alleen voor medewerkers in vaste dienst, maar ook voor ZZP-ers, die anders de aansluiting missen. Leren kost geld en vraagt richting. Veel toekomstige functies zijn nog niet voorspelbaar, maar ze volgen wel voor een deel de technologische trends. Net zoals een smart phone of een auto moeten ook mensen zich ‘upgraden’.

Top 10 tegen arbeidskrapte

Wat kunnen we in Nederland doen aan het personeelstekort? Wilthagen stelde hiervoor een top 10 samen. In deze top 10 noemt hij bijvoorbeeld, het actief benaderen en in beeld brengen van mensen die nu geen baan hebben. Hij bepleit om hiervoor skills-paspoorten te gebruiken. Een andere optie is, studiekiezers motiveren voor krapte-sectoren. Daarbij moet wellicht ook gekeken worden naar, loon en arbeidsomstandigheden. Hoe is kinderopvang geregeld bijvoorbeeld? Ook kunnen leerbedrijven studenten tijdens hun studie langer en vaker inzetten en hen goede stageplekken aanbieden. Tot slot is het natuurlijk een interessante optie om mensen uit andere sectoren aan te trekken (zij-instromers).

Succesvolle zij-instromers

Drie zij-instromers, die op latere leeftijd via het Koning Willem I College zijn omgeschoold, vertellen over hun ervaringen. Marc (41) was ijzervlechter. Hij is op zijn 35ste omgeschoold en is nu leidinggevend monteur bij Modderkolk. Hij blijft zich verder ontwikkelen en doet nu een HBO-opleiding. Fons (40) was slager en maakte 10 jaar geleden de overstap naar de elektrotechniek. Hij begon als meteropnemer en groeide door naar inspecteur bij Enexis. Olaf (46) was goudsmid en 3D modeller, maar hij was het beu om de hele dag op één vaste werkplek te zitten. Nu heeft hij als eerste monteur elektra bij Enexis een veel gevarieerdere baan.

Alle drie de mannen erkennen dat het best pittig was om weer terug te gaan naar school. Ook op het gezin had de tijdrovende studie soms een flinke impact, maar ze zijn alle drie heel blij dat ze deze stap hebben gezet.

Zeker geen eendagsvliegen

Frans Brand is teamleider Opleidingen bij Enexis. Deze afdeling verzorgt opleidingen voor verschillende doelgroepen. “Wij leiden zij-instromers op in drie delen: een basisopleiding van twee maanden, een praktijkgedeelte in de regio en een theoretisch gedeelte bij het Koning Willem I Ccollege. Afgestemd op waar ze in de opleiding zijn, kunnen mensen al vrij snel aan het werk. Uiteraard op een veilige wijze en onder goede begeleiding. Na drie jaar kunnen ze bij ons volledig zelfstandig als storingsmonteur aan de slag.” Het verloop onder de leerlingen is slechts 5%. “ Zij-instromers zijn zeker geen eendagsvliegen, maar mensen die heel lang bij ons blijven werken.”

Eerste hulp bij zij-instroom

OTIB, het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor het Technisch InstallatieBedrijf, biedt eerste hulp bij zij-instroom. Deze instroom koppelt OTIB aan de uitdagingen die bedrijven hebben op het gebied van de energietransitie en Social Return: meer werkgelegenheid creëren voor mensen met afstand tot arbeidsmarkt. Ingrid Bos, adviseur arbeidsmarkt: “Een elektromonteur voertuigen kan tegenwoordig kiezen uit zo’n veertien openstaande vacatures, een monteur elektriciteitsnetten uit maar liefst 46. Zij-instromers in deze branche zijn hard nodig.” Het OTIB zoekt actief naar nieuwe zij-instromers onder mensen met een WIO of WAO uitkering, vrouwen, nieuwe Nederlanders met technische affiniteit en mensen die een ander soort werk willen gaan doen, omdat ze liever regelmatige werktijden willen). Job carving, (mensen door laten stromen naar hogere functies, waardoor er aan de onderkant weer banen ontstaan,) kan kansen bieden voor lager opgeleiden zonder baan.

Om zij-instromers een goede start te geven in hun nieuwe werkomgeving en te behouden voor de organisatie verzorgt het OTIB trainingen voor leidinggevenden. “Het kan in de praktijk best lastig zijn voor die 40-jarige instromende monteur. Zo iemand wordt vanwege zijn leeftijd vaak gezien als een ervaren kracht, terwijl hij nog maar een beginner in het vak is. Goede begeleiding is dan belangrijk.”

Hoe voorkom je bullshit stages?

Maarten Brand, auteur van ‘Het grote stageboek voor werkgevers’, vindt het werken met stagiaires de beste manier om jong talent te werven. Hij vertelt over de noodzaak om als organisatie alle kansen te benutten om studenten succesvol in te zetten. Geen bullshit stages dus. Hoe je dat doet? Betrek het gehele bedrijf erbij, geef op alle niveaus prioriteit aan stages en vraag je stagiaires of zij-instromers een ‘dagboek van verbazing’ aan te leggen. Wat valt hen op, die eerste dagen in jouw bedrijf? Door deze frisse blik kom je bijzondere zaken te weet over de eigen organisatie. En ontdek je hoe jij je als bedrijf onderscheidt van de rest. Die nieuwe kennis kun je dan weer inzetten bij het werven van nieuwe medewerkers en stagiaires. Voor nog meer tips, lees je het boek, dat genomineerd was voor managementboek van het jaar.

Vanuit de zaal kwam gedurende de middag meerdere malen het verzoek om nog meer de samenwerking te zoeken, bijvoorbeeld op het gebied van opleidingen. En om betere overkoepelende organen en /loketten voor ondernemers, die soms door de bomen het bos niet meer zien op het gebied van zij-instroom en subsidies.
En toen… was het tijd voor de borrel!

Auteur: Dianne Huijskens