Dansend verkeerslicht draagt niet bij aan verkeersveiligheid

Op dit moment gaat een youtube-film over een dansend verkeerslicht 'viral' in Nederland. Deze interventie stelt mensen open voor gedragsverandering, maar als we willen dat mensen inderdaad wachten voor rood, moeten we wel meer doen, aldus Matthijs Dicke van Goudappel Coffeng.

Op dit moment gaat een youtube-film over een dansend verkeerslicht 'viral' in Nederland. Deze interventie stelt mensen open voor gedragsverandering, maar als we willen dat mensen inderdaad wachten voor rood, moeten we wel meer doen.

U heeft de video ongetwijfeld langs zien komen de afgelopen dagen. Op enkele verkeerslichten voor voetgangers in Lissabon danst het 'rode mannetje' op muziek. Een tijdelijke dansstudio op het plein verzorgt de input. Naast dat de video de aandacht vestigt op een bepaald automerk, zou dit de oplossing zijn tegen door rood lopen. Meer verkeersveiligheid dus? Nee. Dat is niet vanzelfsprekend. Onze gedragsexpert reageert.

Matthijs Dicke, adviseur mobilteit en gedrag bij Goudappel Coffeng: "Ik vind het een gaaf project. Wat deze interventie doet is mensen uit hun 'comfortzone' halen. Het doorbreekt gewoontegedrag rond het betreffende verkeerslicht en maakt ze daarmee benaderbaar voor verandering. Dat is een belangrijke voorwaarde. Maar voor daadwerkelijke gedragsverandering moet er daarna wel nog iets gebeuren: het gewenste gedrag moet worden ingeprent. Daar draagt het verkeerslicht niet aan bij. Als de verrassing eraf is, is het gewoon weer een 'stoplicht' waar mensen al dan niet voor wachten."

Het juiste aas doet vissen bijten, maar voor succes is meer nodig

Matthijs vergelijkt een gedragsinterventie met sportvissen: "Met het juiste aas kun je vissen laten bijten. Het 'dansend verkeerslicht' kan een prima aas zijn. Maar als ze bijten moet je de vis nog wel binnenhalen en vooral niet loslaten. Anders gaat de vis zijn eigen weg zoeken. Bij gedrag kijken we dan bijvoorbeeld naar twee soorten normen die gedrag reguleren.

De intrinsieke norm is dat we weten hoe het hoort. 'Bij rood stop ik' is zo'n norm. Daarnaast is de descriptieve norm van belang: wat zie ik mensen doen. Als je veel mensen door rood ziet lopen is de neiging ook door rood te lopen groter. 'Dealmaking' is een techniek om een bepaalde intrinsieke norm nadrukkelijker een rol te laten spelen in iemands gedrag. Daarmee hengel je de vis daadwerkelijk naar het droge."