Digitalisering: van stip aan de horizon tot dagelijkse realiteit

Hoe belangrijk is digitalisering? Met die vraag gaf voorzitter Leo Kemps de aftrap voor de discussie aan de thematafel Logistiek. Het was het begin van een levendige gedachtewisseling vol vaart die, net als de logistieke sector zelf, ‘never a dull moment’ kende.

Volgens Jasper Boers (directeur ITS Hendrion) levert digitalisering de klanten grote voordelen op. De informatievoorziening gaat veel sneller, efficiënter en beter, waardoor er veel minder contactmomenten nodig zijn. Dat is meteen een valkuil, want iedereen is het er over eens dat persoonlijk contact in een gedigitaliseerde wereld van groot belang blijft.

Benny van Laerhoven (directeur WA Customs) geeft aan dat met het digitaliseren van de controlerende taken bij douanezaken een flinke stap voorwaarts is gemaakt. “Maar persoonlijk contact met de klant, die vaak geen knowhow heeft van douaneformaliteiten, blijft van immens belang.”

Ad van Dooijeweert (Business Development manager bij Axell Logistics) ziet een verschuiving in de aard van het contact: “We kunnen nu veel meer focussen op de relatie met de klant, i.p.v. problemen op zendingniveau te bespreken.”

Samenwerken om te overleven

Patrick Villevoye (directeur Logistics Force) oppert dat vergaande digitalisering een bedreiging gaat vormen voor het MKB. “De grote bedrijven als Amazon gaan door robotisering en andere ontwikkelingen enorm besparen op arbeidskosten. Daardoor kunnen ze tot 30% goedkoper gaan leveren. Het MKB zal moeten samenwerken en moeten standaardiseren om dat te overleven.”

En er zal anders opgeleid moeten worden, aldus Conny Wens, kwartiermaker bij het Centrum voor Mobiliteit en Logistiek. “We moeten heel goed gaan kijken welke toekomstige competenties mensen nodig hebben en die toevoegen aan ons onderwijsaanbod.”

Voor- of achteraan in de fanfare?

Maar hoe ziet de banenmarkt er over 5 jaar uit? Stapt een chauffeur dan alleen nog maar in zijn truck voor die last mile? Rijden er dan nog heftrucks in een magazijn? Voor het onderwijs is dat nog een grote puzzel. “Wij zijn constant op zoek naar die stip aan de logistieke horizon. Wij kunnen die razendsnelle ontwikkelingen niet bijhouden in het onderwijs”, aldus Leo Kemps, directeur Logistics Community Brabant. Als opleider droomt hij van een educatief partnership met het bedrijfsleven, met 60% input vanuit onderwijs en 40% vanuit bedrijven. “Die uitdaging moeten we nu oppakken, want anders lopen we straks helemaal achteraan in de fanfare.”

Ook Marco Faas, accountmanager Economische Zaken van de gemeente Valkenswaard, erkent dit probleem. “Het model van nu, waarbij bedrijfsleven, overheid en onderwijs apart van elkaar functioneren, is over 10 jaar helemaal achterhaald.”

Hand in eigen boezem

Op de vraag hoe het staat met de digitalisering binnen je eigen bedrijf en je bedrijfsprocessen, zijn sommige antwoorden weinig hoopvol. In de onderwijssector heeft men zeker geen voorbeeldrol. “Inhoudelijk wordt in het onderwijs ruim aandacht gegeven aan digitalisering, maar binnen de eigen onderwijsprocessen willen we van alles, maar is er nog maar heel weinig mogelijk”, aldus Remon Mannie van Avans.

Benny van Laerhoven krijgt de lachers op zijn hand met zijn opmerking “Wij krijgen nog chauffeurs aan de balie die vragen naar het faxapparaat!” De Nederlandse douane loopt ver voor op de rest van Europa, maar “we zullen wel rekening moeten houden met onze (internationale) klanten, die nog lang niet zo ver zijn.” Ad van Dooijeweert herkent dit: “95% van onze data is digitaal, wij innoveren continu in software. Maar klanten in het buitenland zijn vaak nog heel happy met een simpele web portal. Als je daar over EDI-berichtgeving praat, is dat al een verregaande ontwikkeling.”

Dick Hoeks, bestuurssecretaris Logistiek Midden-Brabant, voegt toe dat het vaak heel erg trekken is bij bedrijven om met digitalisering aan de gang te gaan. “Mensen zijn in hun privéleven meestal een stuk verder met die ontwikkelingen dan binnen hun bedrijf.”

De voorbeelden vliegen over tafel: van non-stop appende kinderen thuis op de bank (“als het eten klaar is, stuur ik een appje, dan dringt het pas echt tot hen door”) tot collega’s die in de bedrijfskantine niet meer praten met elkaar. “Het is er heel stil, want mensen zijn alleen maar met hun mobiel bezig”, aldus Mark Oudshoorn, Accountmanager bij ITS Hendrion.

Bedreigingen

Op de vraag naar bedreigingen van digitalisering, volgt een veelheid aan antwoorden: het bijblijven (“kan een mens deze ontwikkelingen wel bijbenen?”), de beheersbaarheid van systemen (“ik heb op mijn werk 11 inlogcodes”), het gebrek aan gebruiksvriendelijke systemen (“bij de overheid hebben we gedrochten van systemen, waar wel alles uitrolt”) en ‘het moeten’ (“kansloos om dit in de logistieke wereld tegen te houden”). Ook zijn er zorgen over de aansluiting bij de nieuwe generatie werknemers die nu afstudeert: gedreven mensen, op zoek naar uitdagende banen. Is mijn bedrijf daar wel aantrekkelijk genoeg voor?

Conclusie

Qua efficiency is digitaliseren een must. Het biedt gigantisch mooie kansen, maar we moeten daarbij het menselijk aspect en de rol van human capital zeker niet uit het oog verliezen.

Auteur: Dianne Huijskens