Duits waterbedrijf gebruikt Nederlandse kennis om kalkpellets te maken

Landeswasserversorgung, een Duits waterbedrijf, heeft een nieuwe installatie in gebruik genomen om grondwater te ontkalken. Het nieuwe proces in de installatie levert kalkpellets in plaats van kalkslib op. Hiervoor is grote interesse in de kunststof-, voedingsmiddelen- en cosmetica-industrie.

Tijdens de ontwikkeling van de installatie en het proces maakte het Duitse waterbedrijf gebruik van de kennis van AquaMinerals , KWR Watercycle Research Institute en Nederlandse drinkwaterbedrijven.

Waterrijk kalkslib

Het Duitse waterbedrijf verzorgt de drinkwatervoorziening van drie miljoen mensen in de deelstaat Baden-Württemberg en maakt hierbij gebruik van zeer kalkrijk grondwater. Daarom ontkalkt het bedrijf op haar productielocatie Langenau sinds de jaren negentig het grondwater via het vlokvormingsproces. Daarbij ontstond jaarlijks circa 30.000 ton waterrijk kalkslib. Door de witheid is het zeer geschikt als grondstof voor de productie van hoogwaardig papier. Het waterbedrijf kon het kalkslib dan ook goed verkopen aan een nabijgelegen papierfabriek, maar daar tegenover stonden hoge kosten met name voor transport en behandeling van het kalkslib. Door de teruglopende vraag naar hoogwaardig papier moest de fabriek evenwel haar deuren sluiten.

Van slib naar pellets

Daarom ging het Duitse waterbedrijf vanaf 2012 op zoek naar een alternatief. Ze namen contact op met het Nederlandse AquaMinerals (voorheen Reststoffenunie) dat veel ervaring heeft met het verwaarden van reststoffen uit (afval) water. KWR speelde een verbindende rol door de Duitsers in contact te brengen met Nederlandse waterbedrijven, waaronder Dunea, Waternet en Brabant Water.

Hay Koppers, tot 1 januari 2016 directeur van AquaMinerals en inmiddels expert upcycling bij KWR, wijst erop dat Nederlandse drinkwaterbedrijven al sinds de jaren zeventig veel ervaring hebben opgedaan met het kristallatieproces dat het Duitse waterbedrijf nu gebruikt om water te ontharden en kalkpellets te maken.

Nieuwe onthardingsinstallatie

Medewerkers van de Landeswasserversorgung bezochten in 2014 de Nederlandse waterbedrijven om van hun kennis en expertise te leren. Hiervan maakten zij gebruik bij het ontwerp van de nieuwe onthardingsinstallatie en de overschakeling van een precipitatie- naar een kristallisatieproces.

De nieuwe onthardingsinstallatie van het Duitse waterbedrijf genereert zo’n 20.000 ton kalkpellets per jaar. De onbewerkte pellets vinden inmiddels hun weg naar een Oostenrijkse veevoederfabrikant en een Duitse fabrikant voor speciaal (wit) glas.

Daarnaast laat men een deel van de pellets opwerken tot entmateriaal voor het eigen onthardingsproces. Een leverancier van kalkproducten maalt hierbij de kalkorrels tot een bepaalde grootte en levert deze weer terug aan het Duitse waterbedrijf. Vervolgens gaat het de reactor van de installatie in, waarbij zich op de kiem calciumcarbonaat afzet. Zo recycled het waterbedrijf circa 10 procent van zijn kalkpellets voor eigen gebruik. Bovendien zijn er minder chemicaliën nodig, evenals energie, waardoor de CO2-uitstoot afneemt.

Betere afzetmogelijkheden

Door het gebruik van ‘eigen’ kalkpellets als grondstof voor entmateriaal produceert de installatie een ultra-puur calciet. Het heeft een hoge reinheidsgraad omdat het geen (zware) metalen als ijzer, mangaan en nikkel bevat. Bovendien is het, in tegenstelling tot Nederlandse kalkkorrels die vaak bruin van kleur zijn door de aanwezigheid van ijzer en mangaan, heel wit wat de afzetkansen en prijs verhoogt.

De Duitse korrels uit Langenau kunnen vanwege hun witheid en reinheid tegen een goede prijs worden verkocht, zo’n twintig tot veertig euro per ton. Het Duitse waterbedrijf onderzoekt nu met Duitse industriële partners de mogelijkheden om de kalkpellets in eigen beheer op te werken tot een product met een hoge toegevoegde waarde dat voldoet aan de specificaties van de kunststof-, voedingsmiddelen- en cosmetica-industrie. Hierdoor kunnen ze volgens Koppers een veelvoud van de huidige prijs per ton krijgen en zo de investering in de nieuwe onthardingsinstallatie geheel of gedeeltelijk terugverdienen. Bovendien zijn de pellets conform de Europese stoffenwetgeving REACH geregistreerd, waardoor de afzetkansen alleen maar toenemen.

Veel belangstelling

Volgens Koppers is er in Duitsland veel belangstelling voor de Nederlandse kennis en expertise om water te ontharden. Vooral in Zuid-Duitsland is het water erg hard door de samenstelling van de ondergrond die veel kalksteen bevat. “Bovendien beginnen onze Oosterburen steeds meer oog te krijgen voor de verwaarding van reststoffen uit (afval) water. Via Allied Waters kan KWR de Nederlandse kennis en expertise op de buitenlandse markt aanbieden. Onlangs is een alliantie aangegaan met de Duitse onderneming Ecocalor om de verwaarding van drinkwaterreststoffen in Duitsland op te pakken.”