Verschil in loonstijging tussen hoog en lager opgeleiden neemt sterk af

Uit de 7e editie van de Hays Global Skills Index blijkt dat de druk op de arbeidsmarkt een fractie lager is dan vorig jaar.

Met een indexcijfer van 5.6 is de spanning op de arbeidsmarkt echter nog altijd hoger dan de norm (5). De opvallendste uitkomst uit het onderzoek is dat hoewel de lonen gemiddeld met 3,8% gestegen zijn in 2017, de loonstijging in hooggeschoolde sectoren aanzienlijk afnam. De lonen in de sectoren waar lager geschoolde arbeidskrachten actief zijn namen juist toe.

De Global Skills index is een gedetailleerd rapport dat de uitdagingen op de wereldwijde arbeidsmarkt in kaart brengt. De index wordt jaarlijks in samenwerking met Oxford Economics gepubliceerd. De knelpunten en mismatches van 33 lokale arbeidsmarkten worden blootgelegd en de aanbevelingen in het rapport dienen als advies voor overheden, organisaties en onderwijsinstellingen.

War on (lager geschoold) talent

Het werkloosheidscijfer daalde in Nederland in 2017 naar 4,9% en inmiddels is dit cijfer nog verder gedaald naar 3,9%. Het valt op dat op meerdere vlakken vraag en aanbod niet aansluiten. Er is een toename zichtbaar in het aantal arbeidskrachten dat op flexibele of zelfstandige basis werkt, terwijl de vraag naar vast personeel stijgt. Bovendien nam de loonstijging in hooggeschoolde sectoren af, en nam het loon in de sectoren waar lager geschoolde arbeidskrachten actief zijn juist toe. Dit komt mogelijk doordat de discrepantie tussen het talent dat beschikbaar is en de vaardigheden waar werkgevers om vragen groter is geworden. De combinatie van deze factoren zorgt ervoor dat de Nederlandse arbeidsmarkt nog steeds onder druk staat.

Wereldwijde arbeidsmarkt

De Hays Global Skills Index 2018 laat zien dat de mondiale arbeidsmarkt het afgelopen jaar meer onder druk is komen te staan. Maar liefst vier op de tien landen zag hun algemene indexscore stijgen. Deze indexscore is bepaald op basis van zeven pijlers, waaronder arbeidsmarktflexibiliteit, loondruk en onderwijs. De verwachting is dat de wereldwijde economische groei de komende twaalf maanden zal toenemen. Dit zien we echter niet terug in de verbetering van productiviteit of loonstijgingen.

“Er is niet alleen in Nederland, maar wereldwijd een toenemende discrepantie zichtbaar tussen de vaardigheden die werknemers bezitten en de vaardigheden die werkgevers zoeken”, licht Robert van Veggel, Managing Director bij Hays, toe. In bijna de helft van de landen is er sprake van een toename van het aantal openstaande vacatures – een belangrijke indicator dat de balans tussen vraag en aanbod is verstoord. De arbeidsproductiviteit is in de meeste landen afgevlakt sinds de wereldwijde financiële crisis. Mogelijke oorzaken zijn achtergebleven investeringen in technologie en infrastructuur, vergrijzing en een afname van de wereldhandel.

Participatie en productiviteit

De loonverschillen tussen mannen en vrouwen blijft een brede maatschappelijke kwestie die aangepakt moet worden om de participatiegraad te kunnen vergroten. Ook diversiteit behoeft nog steeds aandacht: zo zien we dat in alle 33 onderzochte landen de participatiegraad van vrouwen lager ligt dan die van mannen. Bovendien vinden ze – wanneer ze dan wel deelnemen aan de arbeidsmarkt – minder snel een baan.

De opkomst van robots, AI en machine learning zorgt in bepaalde landen en sectoren op de lange termijn voor een stijging in productiviteit en lonen. Echter, in landen waar men in mindere mate technische vaardigheden bezit om met deze innovaties om te gaan, hebben de ontwikkelingen een negatieve impact op de ontwikkeling van de loonstijging.

Over het onderzoek

De Hays Global Skills Index geeft voor elk land een score tussen 0 en 10, waarmee de druk op de arbeidsmarkt wordt weergegeven. De score wordt gebaseerd op een analyse van zeven indicatoren, die elk een belangrijke bijdrage aan de arbeidsmarkt, zoals onderwijs, arbeidsmarktflexibiliteit en loondruk, representeren. Een algemene score van meer dan 5 geeft aan dat de arbeidsmarkt ‘krapper’ is dan normaal. Een score onder de 5 geeft aan dat de markt ‘ruimer’ is dan normaal. Binnen deze algemene scores kunnen de scores die aan elk van de zeven indicatoren zijn toegekend echter aanzienlijk variëren, wat de dynamiek en de druk waarmee elk land wordt geconfronteerd, benadrukt.