Gezondheid als inspiratiebron op Healthy Food Business Event van Grow Campus

Nederland heeft grote behoefte aan innovatieve oplossingen rond voeding om de voortdurend stijgende kosten in de gezondheidszorg een halt toe te roepen. Veel van de moderne gezondheidsproblemen zijn immers een direct gevolg van te weinig beweging en ongezonde voeding.

Toch blijkt het lastig om het tij te keren.Welke kansen biedt dit het bedrijfsleven? En welke rol kan het onderwijs spelen? Dat was de rode draad op het Healthy Food Business Event van Grow Campus in Den Bosch. Studenten, onderzoekers en professionals in de voeding of gezondheid bogen zich over oplossingen.

Onvoldoende groente

Hoe komt het dat we onvoldoende groente eten? Eén van de redenen gaf van Rob Baan, eigenaar van Koppert Cress, in zijn verhaal: ‘We lunchen verkeerd. Als je tussen de middag al veel brood, vlees en suikers binnenkrijgt, heb je in de avond niet genoeg trek meer om nog 250 gram groente te eten.’

Minder zout

Bij Koppert Cress, een bedrijf in microgroente, wordt de gezondheid van de 300 medewerkers erg belangrijk gevonden. Dat uit zich bijvoorbeeld in de lunch. Baan: ‘De kantine (Rob & Bob Fair Food, mede opgezet door Bob Hutten, red.) is gratis, maar ik bepaal wel hoe en wat er gekookt wordt. Daar moest de catering wel aan wennen. Zo is de lunch veel minder zout geworden.’ De drive om iets toe voegen aan de gezondheid van de medewerkers gaat nog een stapje verder, vertelt Baan. ‘Er werken 50 medewerkers mee aan een experiment. We onderzoeken hoe ze zich lichamelijk voelen na de lunchmaaltijd. Dat geeft ons nieuwe bruikbare informatie over de werking van voedsel.’

‘Why’ van tuinbouw

Verder hield Baan een pleidooi voor de ‘why’ van de tuinbouw. ‘De mens is gemaakt om groente te eten. In de Middeleeuwen wisten ze dat al. Groenteteelt vormde het hart van elke stad. Dat kun je je nu niet meer voorstellen, maar het basisprincipe blijft overeind: eet gewoon groente.’

Sneller herstel patiënt

Plantaardig voedsel eten helpt mensen om gezond te blijven, vindt ook Tobias Camps van FoodforCare. Zijn verhaal richtte zich echter op mensen die niet meer gezond zijn. ‘Eén op de zeven patiënten is ondervoed is bij opname in het ziekenhuis’, vertelde hij. ‘Hierdoor staat een patiënt niet 1-0, maar met 3-0 achter.’ FoodforCare adviseert zorginstellingen over menu’s die bijdragen aan een sneller herstel van de patiënt.

Camps vertelt dat de maaltijden die zij samenstellen zeer smaakvol en uitgebalanceerd zijn. Het beeld van ziekenhuisvoedsel met grijs gekookte boontjes en droge kipfilet verdwijnt als sneeuw voor de zon. ‘Verder houden we er rekening mee dat de voedingsbehoefte per ziektebeeld anders is,’ aldus Camps. ‘Op een afdeling oncologie is er een grote behoefte aan eiwitten. Een afdeling cardiologie wil bijvoorbeeld minder vetten in het eten.’ Via een dashboard worden gerechten beoordeeld en smaken en verschillen meetbaar gemaakt. ‘Gerechten die minder goed scoren passen we aan, zodat je een uniek aanbod per afdeling krijgt.’

Smaaksensaties met champignons

Directeur Jan Klerken van Scelta Mushrooms is wereldwijd bekend als internationale leider in de ontwikkeling en verkoop van champignonproducten. In zijn presentatie deelde hij zijn zoektocht naar nieuwe smaaksensaties, duurzame mogelijkheden en gezonde producten met het publiek. Inmiddels thuis met toepassingen voor champignons als smaakversterker, zoutvervanger en ingrediënt van gezonde burgers en kroketten, maakte Scelta in 1983 nog diepvrieschampignons. Klerken over die periode: ‘Vroeger maakten we ook champignons in blik, maar eerlijk gezegd zou ik dat nooit iemand cadeau doen.’

Eerlijk en vol trots vertelt hij over de ommezwaai die zijn bedrijf 25 jaar geleden maakte. ‘Gezondheid, smaak en duurzaamheid zijn die drie pijlers waarmee we aan de slag zijn gegaan. ‘Champignons zijn het tweede Nederlandse exportproduct in de tuinbo uw, zowel qua product en qua kennis. Bij Scelta hebben we het helemaal uit elkaar getrokken.’ Klerken zou in de toekomst nog meer willen innoveren met champignonproducten. ‘Denk aan verpakkingsmateriaal. Een andere droom van mij is om een champignonparfum te maken.’

Metabolisme

De laatste spreker van het plenaire programma is Edgar van Mil, kinderarts en endocrinoloog van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Hij begint zijn verhaal met een korte introductie over hoe hij vanuit zijn vakgebied aankijkt tegen voeding en metabolisme (stofwisseling). ‘De eerste duizend dagen van een mensenleven zijn heel belangrijk in de ontwikkeling van het metabolisme. Als een moeder bijvoorbeeld tijdens de zwangerschap een voedingstekort heeft gehad, kunnen de effecten daarvan nog generaties later zichtbaar zijn.’ Dit proces kan ook in positieve zin worden beïnvloed, aldus Van Mil. ‘De epigenetica, zeg maar de software die de genetica afleest, is heel beïnvloedbaar tijdens die eerste duizend dagen.’

Overgewicht en obesitas

Ook de mechanismen die van belang zijn bij overgewicht en obesitas hebben vaak al hun oorsprong in de vroege kinderjaren. Het probleem is niet simpelweg aan te pakken door het veranderen van dieet. Lichamelijke en psychische factoren spelen beide een rol, maar ze zijn ook zo met elkaar verweven dat ze niet los van elkaar kunnen worden gezien of aangepakt. Van Mil pleit dan ook voor een ketenaanpak, waar alle invloeden in de interne en omgeving van het kind bij betrokken worden. Binnen het Obesity Lifestyle Intervention Centre (OLIC), waar Van Mil initiatiefnemer van is, wordt intensief samengewerkt tussen zorg, overheid en bedrijfsleven.