Nijmeegse scheikundigen maken een cel na

Al het leven bestaat uit cellen, maar hoe de eerste cel is ontstaan, is een raadsel. De oplossing van dat raadsel is een stapje dichterbij, nu scheikundigen van de Radboud Universiteit hebben ontdekt dat moleculen spontaan bij elkaar gaan zitten als je ze in een zoutoplossing stopt. Zij vormen een soort cel, zonder dat er een celwand nodig is.

Het lijkt erg op de vraag van de kip en het ei: wat was er eerder, de celinhoud of de celwand? Want een celwand ontstaat uit celinhoud en celinhoud is er niet zonder wand. Chemicus Wilhelm Huck, hoogleraar aan de Radboud Universiteit heeft nu aangetoond dat de celinhoud er als eerste moet zijn geweest.

Zoute soep

Met zijn onderzoeksgroep bekeek Huck een zoutoplossing waarin moleculen zaten die normaal ook in een cel zitten: DNA, RNA, enzymen en eiwitten. Toen het onderzoeksteam de zoutconcentratie verhoogde tot iets wat lijkt op oceaanwater, zagen ze tot hun verrassing dat de biomoleculen als vanzelf bij elkaar gingen zitten, als oliedrupjes in een vinaigrette. Zonder dat er een celwand was, ontstond er toch een soort cel. ‘Je kunt je nu beter voorstellen dat in een oeroceaan waar allerlei bouwstenen zoals eiwitten voorkwamen, spontane fasescheiding optrad. Zo kon een primitieve cel worden gevormd', zegt Huck in de Volkskrant.

Ontstaan van leven

Met dit onderzoek zijn Huck en zijn groep dichter dan wie ook genaderd tot het namaken van een cel en daarmee een stapje dichterbij gekomen tot het ontrafelen van het raadsel over het ontstaan van leven op aarde.

Het onderzoek van Huck is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift PNAS.