Vormen prikkelen de zintuigen

Anthony Litjes, architect bij Leenders Architecten, geeft zijn visie op architectuur: "Architectuur ontstaat pas echt als we de zintuigen kunnen prikkelen".

Architectuur moet je beleven, het is een beleving van de ruimtes. De ruimtes worden geformuleerd door de functies en geordend aan elkaar gekoppeld waardoor er een pragmatisch geheel ontstaat. Maar architectuur is meer dan de pragmatica van de functies; architectuur ontstaat pas echt als we de zintuigen kunnen prikkelen. Tijdens de samensmelting van de logica en het gevoel, ontstaat architectuur. Daardoor krijgt een gebouw een ziel, een karakter, iets wat waardoor het zich onderscheidt.

Filosofisch proces

Als ik een opdracht begin, wil ik graag zoveel mogelijk weten. Wat verwacht de gebruiker, welke dingen vindt men belangrijk, hoe wil men het nieuwe onderkomen gebruiken, welke vormtaal past het beste, welke eisen zijn er, etc. Ook dingen die misschien niet gezegd worden, maar wel voelbaar zijn, neem je mee in het proces. Maar ook de locatie is belangrijk als uitgangspunt. Wat voor karakter heeft de omgeving en hoe ga je daarmee om. Je zoekt naar de balans met de omgeving, zodat er een synergie ontstaat. Daarbij gebruik je de pluspunten van de kwaliteiten en probeer je negatieven elementen om te buigen naar iets positiefs. Al met al een complex samenspel waarbij je continue keuzes moet afwegen. Het is een filosofisch proces op alle schaalniveaus. Er moet als het ware een symbiose ontstaan tussen alle elementen. Met het resultaat probeer je de kern te raken van de verschijningsvorm. Een eeuwig durende zoektocht naar perfectie en balans.

Kunst

Naast architectuur houd ik me ook bezig met kunst. Kunst is het geweten, de psycholoog van de samenleving. Je kunt hiermee een verhaal vertellen en een spiegel voorhouden. In de loop der tijd is de functie van kunst veranderd en persoonlijker geworden. De maker geeft zijn visie of verhaal in een beeld weer. Kunst hoeft dan ook niet mooi te zijn om iets te vertellen, maar het moet wel iets zeggen of laten voelen.

De metacommunicatie speelt vaak een belangrijke rol in kunst, tenminste voor mij wel. Er zijn meerdere lagen die je moet afpellen om tot de rode draad te komen. Het is een zoektocht om met, niet altijd voorhandliggende, materiaal beelden te maken met een boodschap. Zoeken naar de grenzen en te experimenteren met verwachtingspatronen. Vaak zijn paalde belevingen wel voorspelbaar maar sommige ook weer niet en dat maakt het spannend en fris. Het is dan als het ware een “cadeautje” dat je bij je werk krijgt. Vaak is een werk een conclusie van een proces. Daarbij is het proces voor mij net zo leerzaam als de conclusie.

Antwoord op vragen

Zowel in de architectuur als in de kunst ben ik opzoek naar het antwoord van de vragen die gesteld worden of die ik zelf stel. Maar de beleving van je werk speelt een essentiële rol bij allebei. Daarom zie ik deze disciplines niet los van elkaar, maar in elkaars verlengde, omdat ze elkaar kunnen aanvullen en versterken. De ontworpen omgeving een emotionele lading meegeven zodat er een meerwaarde ontstaat voor nu en de toekomst. Samen met de kennis die je opdoet op verschillende terreinen en implementatie daarvan in je werk, ontstaat er altijd een verrassend resultaat. Mijn interesse is dan ook breed want het kan altijd een nieuwe ingang zijn voor een werk of oplossing. Dit kan zijn op techniek, maatschappelijke ontwikkelingen of gedachtengoed.

Richting kiezen

Mensen kiezen richtingen in hun leven en hebben daar hun eigen gevoelens en gedachten bij. En door de ervaringen worden we door gevormd. Deze keuzes en ervaringen respecteer ik en kunnen leiden tot een heel nieuwe filosofie of aan aanpak van bepaalde zaken. Het is een spel waar iedereen zijn steentje in bijdraagt zodat er uiteindelijk een totaal concept ontstaat met gewogen keuzes.