Aanpassing Wet banenafspraak is geen reden tot stilstand

Voor zover momenteel bekend zal er per 1 januari 2019 niet veel verandering plaatsvinden op het gebied van sociaal personeelsbeleid voor werkgevers. Volgens Aan de slag in Zeeland / Arbeidsmarktregio Zeeland is dat echter nog geen reden tot stilstand.

Niet alleen zijn er namelijk nieuwe doelen te behalen bij de uitvoering van de Wet banenafspraak. Ook is er nog op alle niveaus discussie over de achterstand van overheidswerkgevers bij het uitvoeren van deze wet- en regelgeving en over de loonsubsidie voor werkgevers die een werknemer met arbeidsbeperking aannemen.

Tussendoelstellingen Wet banenafspraak 2013

De banenafspraak uit het Sociaal Akkoord van 2013 is heel concreet: per jaar, regio en sector zijn doelstellingen in aantallen nieuwe banen voor mensen met arbeidsbeperkingen  geformuleerd. In de provincie Zeeland ziet het er naar uit dat het Zeeuwse bedrijfsleven de tussendoelstelling van 637 nieuwe banen voor mensen met een arbeidsbeperking per eind 2018 gaat halen. De laatst beschikbare tussenstand van dit jaar is namelijk die van 1 april: 503 nieuwe banen. De tussenstand bij de overheidswerkgevers is minder hoopgevend: 66, terwijl dat eind dit jaar 290 moet zijn. De cumulatieve jaardoelen voor 2019 zijn weer een stapje hoger: respectievelijk 822 en 348 nieuwe banen. 

Heffingen in 2020

Al eerder had de overheidssector (inclusief onderwijs) tussendoelstellingen niet gehaald en daarom heeft het kabinet besloten de al aangenomen quotumregeling (onderdeel van de Wet banenafspraak) voor deze sector te activeren. Op basis van een percentage wordt elke overheidsinstantie met minstens 25 werknemers dan verplicht – op straffe van een heffing –  jaarlijks een bepaald aantal banen voor arbeidsbeperkten te creëren. In 2020 worden dan heffingen opgelegd over de tekorten in 2019; het wetsvoorstel hiervoor is in voorbereiding.

Inkoop overheid telt mee

Tijdens de voorbereiding van dit wetsvoorstel is een nieuwe discussie ontstaan, die vooral in de Tweede Kamer werd gevoerd. De coalitiepartijen zijn in september met een motie gekomen, waarin wordt voorgesteld in de Wet banenafspraak de scheidslijn tussen bedrijfsleven en overheid te laten vervallen. Die motie is in oktober 2018 aangenomen en zal vermoedelijk leiden tot minder heffingen. De reden van het gewijzigde beleid is vooral gelegen in het feit dat de overheid veel diensten inkoopt waarin arbeidsgehandicapten werken, zoals schoonmaak, catering en groenonderhoud. Deze tellen tot nu toe niet mee voor de overheid, maar wel voor het bedrijfsleven.

Vereenvoudiging voor werkgevers

Een discussie die vooral in de maatschappij gevoerd werd, was het voorstel van het kabinet om de loonkostensubsidie voor werkgevers te veranderen in een loondispensatie voor werknemers. Deze werkwijze wordt al toegepast in de Wajong en zou dan ook binnen de Participatiewet gaan gelden. Dit levert vooral (administratief) voordeel voor werkgevers op, die dan geen subsidie meer hoeven aan te vragen die de lagere loonwaarde van een arbeidsbeperkte werknemer compenseert. Tegenstanders waren vooral bang dat het minimumloon voor arbeidsbeperkte werknemers hiermee op losse schroeven zou komen te staan. Het kabinet heeft in september dit veranderingsvoorstel deels ingetrokken en bezint zich nu op een vereenvoudigde werkwijze die aan alle bezwaren tegemoetkomt en die toch meer gemak voor werkgevers oplevert, zodat zij eerder iemand met een arbeidsbeperking zullen willen aannemen.