Aantal faillissementen in Nederland stijgt met een derde in 2020

De coronacrisis veroorzaakt een diepe recessie in de meeste belangrijke economieën en hierdoor stijgt het aantal faillissementen wereldwijd met 26 procent in 2020.. In Europa behoren Portugal (+36 procent) en Nederland (+34 procent) tot de landen met de grootste toename van het aantal faillissementen. Dat meldt Atradius.

Terwijl in 2021 het aantal faillissementen wereldwijd naar verwachting met 3 procent daalt, staat in Nederland nog een stijging van 4 procent in het vooruitzicht. Dat voorspelt Atradius in haar meest recente faillissementsvooruitzichten voor 2020 en 2021.

Hoewel de Nederlandse economie minder sterk krimpt dan in omringende landen, is de procentuele stijging van faillissementen in 2020 toch relatief hoog. Een van de oorzaken is dat veel omliggende landen – zoals Spanje, Frankrijk en België, wetten hebben aangenomen die insolventieprocedures tijdelijk bevriezen of faillissementen niet-ontvankelijk verklaren. Nederland heeft dergelijke maatregelen niet getroffen. Verder weten we op basis van het verleden dat Nederlandse faillissementen een sterke samenhang kennen met schommelingen in het bruto binnenlands product. Dat vindt zijn oorzaak onder andere in de Nederlandse faillissementswetgeving, die weinig mogelijkheden biedt om in een vroeg stadium in te grijpen als bedrijven in de problemen komen. Wel is nieuwe wetgeving in aantocht die het mogelijk maakt om gemakkelijker een akkoord tussen schuldeisers af te dwingen, waardoor vaker een doorstart mogelijk zal zijn.

Steunpakket overheid effectief

Ondanks de verwachte stijging van faillissementen, zijn overheidsmaatregelen in Nederland wel effectief gebleken in het voorkomen van een al te sterke stijging van faillissementen. In de eerste helft van 2020 namen faillissementen zelfs nauwelijks toe. Zonder belangrijke steunmaatregelen – zoals de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW-regeling) en de Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo-regeling) – zou de stijging aanzienlijk hoger zijn geweest.

Het is echter niet waarschijnlijk dat deze maatregelen ook op langere termijn een toename van het aantal faillissementen kunnen voorkomen. De steunpakketten zullen worden afgebouwd en een deel van de bedrijven zal het daardoor alsnog niet redden. “Hoewel we in Nederland de weg naar economisch herstel voorzichtig zijn ingeslagen, zullen de gevolgen van de coronacrisis in de komende anderhalf jaar nog na-ijlen. Dan wordt onze economie getroffen door de tweede ronde-effecten van de crisis, zoals een sterke stijging van de werkloosheid en het aantal faillissementen. De moeilijkste periode moet in zekere zin nog beginnen”, vertelt Theo Smid, econoom van Atradius Nederland.