Betere rechtsbescherming ondernemers tegen informatieverzoeken van fiscus

Een betere rechtsbescherming voor ondernemers tegen informatieverzoeken van de fiscus is een stapje dichterbij gekomen.

Vorige week heeft de Tweede Kamer het initiatiefwetsvoorstel van de Tweede Kamerleden Dezentjé Hamming (VVD) en Groot (PvdA) aangenomen. Als binnenkort ook de Eerste Kamer met het wetsvoorstel instemt, krijgen ondernemers een bezwaar- en beroepsmogelijkheid tegen informatieverzoeken. MKB-Nederland en VNO-NCW zijn verheugd dat de verbetering nu binnen handbereik is. Zij hebben jarenlang gepleit om de rechtsbescherming tegen informatieverzoeken aan te pakken.

De bestaande wetgeving geeft de fiscus zeer ruime bevoegdheden om het voldoen aan informatieverzoeken af te dwingen (omkering bewijslast; strafrechtelijke vervolging). De belastingplichtige die vindt dat de fiscus buiten zijn boekje is gegaan of een ander standpunt heeft, staat nagenoeg met lege handen. Hij kan nu alleen de rechter achteraf om een oordeel vragen over de rechtmatigheid van het informatieverzoek. Daarvoor moet hij eerst weigeren de informatie te verstrekken en vervolgens procederen over de hoogte van de aanslag. De praktijk leert dat belastingplichtigen met gerechtvaardigde bezwaren er daarom toch vaak voor kiezen de gevraagde informatie te verstrekken. Dit om de risico's van het zware dwangmiddel van omkering van de bewijslast te vermijden.

Het initiatiefwetsvoorstel brengt evenwicht in de verhouding tussen fiscus en belastingplichtige (“equality of arms”). Volgens het wetsvoorstel kan de fiscus een informatieverzoek vastleggen in een zogenoemde voor bezwaar vatbare beschikking (informatiebeschikking). Is zo’n informatiebeschikking vastgesteld, dan kan de belastingplichtige daartegen bezwaar maken en daarna bij de fiscale rechter in beroep gaan. Staat de informatiebeschikking onherroepelijk vast – m.a.w. de rechter vindt niet dat de fiscus buiten zijn boekje is gegaan – dan kan de fiscus een aanslag opleggen met omkering van de bewijslast. Heeft de fiscus besloten het informatieverzoek niet in een informatiebeschikking vast te leggen, dan kan geen aanslag met omkering van de bewijslast worden opgelegd en heeft de belastingplichtige geen mogelijkheid van bezwaar en beroep.