Brabant dit jaar Europese Regio van de Gastronomie

Brabant is in 2018 de ‘Europese Regio van de Gastronomie’. Er is een internationale publiekscampagne bestaande uit 10 themamaanden. April is de maand van ‘Voedsel van Brabantse bodem’. “Ik kan me ergeren aan mensen die met de kerst peultjes uit Zimbabwe eten”, zegt boer Henk Kerkers uit Deurne.

Het jaar maakt duidelijk dat er wordt gewerkt aan een voedselsysteem dat beter is voor mens, dier én milieu. Dit onder de noemer WeAreFood. In de 10 themamaanden, Keukens genoemd, staat steeds een ander thema centraal waarbij in de Brabantse traditie van vernieuwing gewerkt wordt aan oplossingen voor beter eten.

Samenwerkende partners, waaronder de provincie, helpen de bedenkers om hun oplossing klaar te maken voor brede toepassing en zetten deze een maand lang in de spotlights. Ook krijgen alle mooie bestaande en nieuwe foodactiviteiten in Brabant een breder podium voor het grote publiek. De provincie bundelt de foodinitiatieven en brengt ze door middel van de grootschalige publiekscampagne Brabant Celebrates Food onder de aandacht bij publiek in Nederland, België en Duitsland.

Voedselsysteem verbeteren

Veel Brabanders zijn concreet bezig met gezonder en duurzaam eten. Of het nou boeren, koks of culinaire experts zijn. Neem nou boer Henk Kerkers uit Deurne. Hij runt het bedrijf Bijzonder Brabants. “Wij telen ongeveer 100 soorten vergeten en bijzondere groenten en kruiden in de open lucht en verkopen die aan veel goede restaurants in een straal van 25 tot 30 kilometer.”

“Ik kan me ergeren aan mensen die met de kerst peultjes uit Zimbabwe eten”, zegt de gedreven Kerkers. “Dat product heeft duizenden kilometers afgelegd en is op een milieu-onvriendelijke manier verpakt in een bakje met plastic eromheen. Ik vind dat je moet weten dat mooie groenten ook om de hoek groeien en ook heerlijk zijn. En eerlijk zijn. Daar liggen kansen.”

Streekproducten

Ook Marc Raaijmakers van het Koning Willem I College in ’s-Hertogenbosch toont grote bevlogenheid als het om streekproducten gaat. Hij is KeukenChef namens De Brabantse middelbare horecascholen. Raaijmakers: “Op basis van de 4 seizoenen gaan we met studenten een kookboek maken met Brabantse gerechten van Brabantse producten. We hebben de producten per seizoen in kaart gebracht en ook een lijst aangelegd van 72 leveranciers in Brabant van typische streekproducten. De komende maanden bezoeken we met in totaal 1.000 studenten die leveranciers en horen we de verhalen achter de producten. Op die manier krijgen onze studenten kennis van en liefde voor de producten die om de hoek groeien en heerlijk smaken. Zo gaat het leven.”

Bourgondische smaken

De broers Jan en Dennis van Hout van restaurant Ons Jongens in Someren-Eind zijn ook actief op het gebied van streekproducten. In hun restaurant serveren zij bij voorkeur gerechten met ingrediënten die herkenbaar zijn, maar toch anders. “Bourgondische smaken met Brabantse groenten”, zegt Jan van Hout. “Bijvoorbeeld een appelmoes die als een bombe op een lepel ligt, er uit ziet als een eierdooier en uit elkaar knapt als je die in je mond steekt.”

De broers Van Hout nemen hun groenten deels af bij het bedrijf van Henk Kerkers uit buurgemeente Deurne. “Het is toch van de gekke dat een asperge goedkoper is als je ‘m uit Thailand haalt dan uit Brabant. Maar het is zo. Daar neem ik geen genoegen mee. Ik wil weten wie een product verbouwd heeft, die persoon kennen en daarmee ook weten wat hij of zij ermee gedaan heeft”, licht Jan van Hout zijn standpunt toe.

Trots

Marc Raaijmakers van het Koning Willem I College zegt het zo: “We mogen met z’n allen trotser zijn op ons eigen eten en drinken. Zoals een Italiaan trots is op zijn pasta, zo mogen wij trotser zijn op ons eten uit Brabant. Ik heb dat met de paplepel ingegoten gekregen, maar die liefde is niet meer vanzelfsprekend. Dat wil ik veranderen.” Raaijmakers is verder bezig met het onderwijsprogramma ‘Dutch Cuisine’, dat zich richt op streekproducten. “Studenten die bij ons binnenkomen, zijn steeds vaker gewend om alleen maar snacks te eten, of opgewarmde groenten uit een zak. En dat is jammer. Als we met z’n allen blijven eten zoals we nu doen, hebben we over 25 jaar een groot probleem. We leren daarom onze studenten aan om een maaltijd voor 20% uit vlees of vis en 80% uit groenten, aardappelen of pasta te laten bestaan.”

Stamppot 3.0

Kok Jan van Hout heeft in november 2016 een prijs gewonnen met een bijzonder gerecht: stamppot. Met peterseliewortel en aardappels, apart en mooi gegaard en in een garnering naast elkaar geserveerd, voorzien van een saus met zelf geplukte paddenstoelen en een eetbare mossoort die lustopwekkend is. Ja, inderdaad een soort stamppot 3.0”, lacht Van Hout.

Boer van de toekomst

Boer Henk noemt zichzelf met die vergeten groenten liever de boer van de toekomst. “Voor mij is het bijna een tik, een levenswerk,” zegt hij. “Als kind en kleinkind heb ik uren in de moestuin doorgebracht, en ik houd van lekker eten. Een product is pas goed als mensen ervan genieten.” Of zoals Henk Kerkers het op zijn website stelt: “We zijn niet van het erf te slaan en hebben iedere maand wel iets om ons op te verheugen: het oogsten van de haverwortels in oktober, het rooien van rabarber in april… Maar belangrijker: wij willen weten waar ons voedsel vandaan komt en wat ermee gedaan is.”

Brabantse kerstpakketten

In het kookboek van de studenten van Marc Raaijmakers komen naast recepten en gerechten ook wandel- en fietsroutes langs Brabantse leveranciers en hun velden. “Als het goed is zal het boek er in december zijn. We willen dat boek met de titel ‘van Brabantse grond’ graag in veel Brabantse kerstpakketten laten verschijnen.”