Buitenlandse bedrijven in afwachting van post-corona tijdperk

Ondanks corona is de belangstelling van buitenlandse bedrijven om zich te vestigen in Brabant ongekend groot. Brexit is daarvoor slechts één van de verklaringen. De groeiende belangstelling heeft vooral te maken met de trend dat steeds meer buitenlandse bedrijven vanwege risicospreiding (decentralisatie) overwegen om bestaande bedrijfsactiviteiten in Brabant te starten of uit te breiden.

Centralisatie

Vooral (kleine) bedrijven actief in de hoogwaardige maakindustrie, life sciences & health en agrofood overwegen uitbreiding op het gebied van sales, logistiek, productie en R&D. Zo wijst een onderzoek van de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) en Buck Consultants uit. Voor het onderzoek zijn 73 (internationale) ondernemingen ondervraagd of middels een enquête benaderd. Daarvan gaf 55% aan dat decentralisatie hoog op de corporate agenda staat. De helft van de ondernemingen geeft aan meer lokaal te willen werken met toeleveranciers en nog eens 25% geeft aan dat men overweegt productie naar Europa te halen.

Groeiende belangstelling

‘Er liggen kansen voor het binnenhalen van nieuwe bedrijfsactiviteiten bij reeds in Brabant gevestigde bedrijven, maar ook nieuwe bedrijven bereiden zich voor om naar de provincie te komen. De toename van leads uit de Verenigde Staten en Azië in de afgelopen maanden, laat dit ook duidelijk zien’, aldus Eelko Brinkhoff, Manager Foreign Investments & International Trade bij de BOM.

Johan Beukema, partner bij Buck Consultants International, voegt hieraan toe: ‘Deze ontwikkeling past binnen de decentralisatietrend, waarbij bedrijven activiteiten mondiaal spreiden en zo dichter op de markt zitten. Hiermee proberen ze potentiële risico’s in de toeleverings- en productieketen te voorkomen. Digitalisering en robotisering van processen versnellen deze beweging en maken decentralisatie kostentechnisch interessanter. Opvallend is dat decentralisatie ook geldt voor onder meer sales, regionale hoofdkantoren en R&D’.

Impact COVID-19

COVID-19 gaf aanvankelijk druk op de bereidheid van bedrijven tot het doen van nieuwe investeringen. Daarnaast gaven de beperkingen tot reizen niet de mogelijkheid nieuwe en bestaande klanten te bezoeken in het buitenland, alsmede dat geïnteresseerde bedrijven niet naar Nederland konden reizen voor een verdere verkenning van de investeringsmogelijkheden (voornamelijk huisvesting).

Kerncijfers 2020

• Aantal gelande projecten is met 35 gezien COVID-19 hoger dan verwacht. Niettemin een scherpe daling t.o.v. 2019 (50)
• Aantal nieuwe arbeidsplaatsen is met 1311 boven verwachting, mede door grote projecten van MSD, TGW en Illumina
• Geïnvesteerd kapitaal is door uitbreidingsinvesteringen van onder meer MSD, MSD AH en Javelin uit op 415 miljoen euro.
• Percentage van de projecten met R&D activiteiten is met 31% ook hoger dan verwacht.

De komende tijd lijkt COVID-19 juist voor een versnelling van decentralisatie te zorgen. De mondiale crisis heeft de kwetsbaarheid van productieketens extra zichtbaar gemaakt. Brinkhoff: “Als ontwikkelingsmaatschappij zien we een sterk herstel van nieuwe leads vanaf juni 2020, waardoor we bijna hetzelfde niveau aan leads hebben gehaald als in 2019. De vooruitzichten voor 2021 en verder zijn daarmee goed".

Brexit

Hoewel het positieve effect ook zichtbaar is als de Brexit-gerelateerde leads eruit worden gelaten, spelen de ontwikkelingen in Groot-Brittannië zeker een rol. Tot op heden waren de gevolgen van de Brexit nauwelijks merkbaar in Brabant. Bedrijfsverplaatsingen gingen met name richting de Groot-Amsterdam regio en het betrof daarbij doorgaan bedrijven die in de Europese Unie gevestigd moesten blijven (paspoortrechten), voornamelijk in finance, legal, media, data en rondom EMA (European Medicin Agency). Vanaf kwartaal 4 ziet de BOM een kentering. Deze trend richt zicht met name op de logistiek, vanwege vertragingen in het transport, complexe regelgeving en papierdruk en BTW-problematiek.

Vestigingsklimaat

Voornaamste redenen voor bedrijven om voor Brabant te kiezen zijn de uitstekende (Europese) markttoegang en de sterke ecosystemen in de topsectoren. “Brabant heeft met haar universiteiten een bovengemiddelde kennisbasis, maar herbergt ook belangrijke systeembedrijven als ASML en Philips. Deze zorgen voor een krachtige keten van R&D, ontwikkeling, productie en logistiek”, aldus Brigit van Dijk - Van de Reijt, algemeen directeur van de BOM.

Het rapport van Buck en de BOM geeft aan dat er wel enige ruimte is voor verbetering op het vlak van de beschikbaarheid van bedrijfsgronden, talent en het vestigingsklimaat (regels, procedures en belastingen). De complexiteit van het stikstofdossier en energiecapaciteit zorgt in sommige gevallen voor onduidelijkheid en vertraging.

“Het onderzoek van BOM en Buck Consultants International onderschrijft dat we als Brabant kansen kunnen verzilveren voor het binnenhalen van nieuwe buitenlandse bedrijvigheid. Ondanks een minder jaar, blijft de investeringsbereidheid van bedrijven groot. Door de bijzondere omstandigheden zien we wel uitstel, maar nog geen afstel. We gaan ervanuit dat we de komende jaren de vruchten mogen plukken van deze prima vooruitzichten. Een concurrerend vestigingsklimaat is daarbij wel een vereiste en daar moeten we aan blijven werken als Nederland en Brabant”, benadrukt Brinkhoff.