COEN: Bedrijfsleven somber over winstgevendheid en economisch klimaat

De winstgevendheid van het bedrijfsleven verslechterde in het 3e kwartaal in alle sectoren en alle regio’s. Ook nam de werkgelegenheid licht af. Daar tegenover staat dat meer ondernemers de afgelopen 12 maanden zzp’ers hebben ingehuurd.

Ook de omzet in het 3e kwartaal daalde, conform de verwachtingen die de ondernemers een kwartaal eerder uitspraken. Voor 2012 verwacht de ondernemer een gematigde omzetstijging; eind 2010 was de omzetverwachting voor 2011 uitbundiger. Dit blijkt uit de uitkomsten van COEN over het 4e kwartaal van 2011.
Winstgevendheid

De ondernemer rapporteert een verslechtering van de winstgevendheid over het 3e kwartaal (saldo -17%). Het meest pessimistisch zijn de detailhandel en de bouw (beiden saldo -27%). In de horeca ziet de ondernemer, waarschijnlijk mede dankzij het goede najaarsweer,  het iets minder negatief in (saldo -12%). Ook qua omzetrealisatie scoort de horeca in het derde kwartaal iets minder negatief dan de overige sectoren (saldo -3% ten opzichte van -8% gemiddeld) . De omzetverwachting van de horeca was overigens op voorhand een stuk positiever (saldo +11%).

Ook het economisch klimaat is volgens de ondernemer in het 3e kwartaal verslechterd (saldo -27%). Voor het 4e kwartaal voorziet de ondernemer een verdere achteruitgang (saldo -21%). Opvallend is overigens dat de ondernemer over het algemeen positiever is over zijn eigen bedrijf (winstgevendheid) dan over de bedrijfsomgeving (economisch klimaat).
Werkgelegenheid

Het aantal medewerkers bij de bedrijven nam in het 3e kwartaal af  (per saldo -2%) . De verwachting voor het 4e kwartaal is nog pessimistischer (saldo -8%). In de bouw, horeca, makelaardij en reisbranche is de afname het meest pregnant. Dit is deels een seizoenseffect. Het aandeel bedrijven dat de afgelopen 12 maanden zzp’ers inhuurde om pieken in het productieproces op te vangen is toegenomen van 45% naar 53%. In de bouw wordt door 77% van de bedrijven gewerkt met zzp’ers. Dit is wel een lichte daling t.o.v. eind 2010 (83%).
Omzet

Voor het 4e kwartaal verwacht de ondernemer een gematigde omzetstijging (saldo +12%). Net als in voorgaande jaren vertonen de omzetverwachtingen voor het 4e kwartaal (saldo +11%) een herstel ten opzichte van het 3e kwartaal (saldo -4%). Hierbij spelen seizoenseffecten een rol. Met uitzondering van de bouw (saldo -28%) en de daaraan gelieerde bouwmaterialenindustrie (saldo -4%) zijn in alle sectoren de omzetverwachtingen voor 2012 positief, maar minder positief dan voor 2011. Ook de exportverwachtingen voor 2012 zijn positief (saldo +15%), maar minder positief dan voor 2011 (+29%).
Orders

De orderinstroom daalde in het 3e kwartaal en bleef daarmee achter bij de verwachtingen. Voor het 4e kwartaal wordt een lichte stijging verwacht (saldo +4%). Aan de inkoopkant (inkooporders) wordt juist een daling verwacht (saldo -6%). Het oordeel over de orderpositie is enigszins verslechterd. Het sentiment daalde van -15% naar -19%, waarmee het sentiment weer is teruggezakt naar het niveau van eind 2010. De bouwondernemers zijn het meest ontevreden over de werkvoorraad (saldo -35%).
Europa

Het bedrijfsleven in Europa verwacht voor 2012 een bescheiden omzetgroei, een groei die kleiner uitvalt dan in 2011, De Nederlandse omzetverwachtingen voor 2012 blijven achter op het EU-gemiddelde. Hetzelfde geldt voor de exportverwachtingen; ook daar scoort Nederland scoort Nederland beneden het EU-gemiddelde.
COEN

De Conjunctuurenquête Nederland (COEN) is het gezamenlijke conjunctuuronderzoek van de Kamers van Koophandel, VNO-NCW, MKB Nederland, Centraal Bureau voor de Statistiek en Economisch Instituut voor de Bouw. Dit onderzoek brengt vier keer per jaar de belangrijkste ontwikkelingen en verwachtingen van het Nederlandse bedrijfsleven in kaart, uitgesplitst naar regio en bedrijfstak. Daarbij wordt met de vraagstelling en in de analyse ingespeeld op actuele ontwikkelingen. De enquête is gebaseerd op kwalitatieve verwachtingen van ondernemingen en geeft daarom een stemmingsbeeld van ondernemers over de huidige en toekomstige gang van zaken. Het hele rapport is te downloaden op de website van de Kamer van Koophandel: www.kvk.nl/coen.