Gezondheid is een werkwoord

In de aanloop naar de nieuwe provinciale bestuursperiode, die na de Statenverkiezingen in maart 2019 ingaat, heeft de Provinciale Raad Gezondheid van BrabantAdvies een reeks van Brabantse gezondheidstafels georganiseerd.

Doel van deze bijeenkomsten was om vanuit allerlei groeperingen uit de samenleving te weten te komen waar kansen liggen voor het voorkomen van ziekte en het behouden en versterken van de gezondheid van Brabanders. De uitkomsten van deze gezondheidstafels zijn samengevat in de publicatie ‘Over gezondheid gesproken’.

Gezondheid verdient meer aandacht

‘Gezonder worden en gezond en vitaal blijven verdienen meer aandacht’, zegt Roos Sohier van BrabantAdvies. ‘Want de gezondheid van Brabanders staat onder druk. Grote maatschappelijke ontwikkelingen zoals de vergrijzing, klimaatveranderingen, de toename van mondige burgers, de individualisering, de explosieve toename aan medische en technische mogelijkheden, de stijgende zorgkosten, de verdergaande ideeën over maakbaarheid van gezondheid, de toepassing van het marktdenken in de zorg en de opkomst van informatie- en internettechnologie (ICT) vragen om een fundamenteel andere kijk op gezondheid en zorg. Gezondheid is een onderwerp waar we elke dag aan moeten werken.’

Verschillende invalshoeken

Tijdens de zes gezondheidstafels zijn gesprekken gevoerd met burgers vanuit een aantal invalshoeken: zorgen voor elkaar, (samen)leven, zingeving, het ziekenhuis van de toekomst, technologie en voeding. Sohier: ‘Vooral die verschillende invalshoeken maakten de gezondheidstafels zo interessant. Want als gezondheid breder gedefinieerd wordt dan de afwezigheid van ziekte, ontstaan er ook meer aanvliegroutes en mogelijkheden om ervoor te zorgen dat Brabanders gezond en vitaal blijven. Uit de publicatie ‘Over gezondheid gesproken’ blijkt dat we nog lang niet uitgesproken zijn over gezondheid, hoe basaal gezondheid is en hoe het werkelijk alles raakt en in het hele leven verweven zit. Gezondheid is verbonden met de economische sector, de landbouwsector, het omgevingsbeleid, woonbeleid, het milieubeleid, sociale veerkracht. Gezondheid zit verweven in alle (provinciale) beleidsvelden.’

Dynamisch

De huidige zorg richt zich volgens Sohier nog met name op ziektezorg. ‘Ons preventie- en volksgezondheidsbeleid legt grote nadruk op de oorzaak van hart- en vaatziekten, obesitas, kanker en diabetes. Er is veel minder aandacht voor zaken als goed onderwijs, een rechtvaardig sociaal stelsel of een gezonde omgeving. Gezond zijn is ook geen vanzelfsprekendheid: gezond zijn is dynamisch. Ieder mens kan door een ziekte getroffen worden. Dit kan plotseling gebeuren, bijvoorbeeld naar aanleiding van een ongeluk of blootstelling aan een giftige stof, een virus of een bacterie. Maar vaker zijn ziektesymptomen een uitkomst van een complex, langduriger proces. Op een gegeven moment krijgt iemand klachten en vormen de symptomen een belemmering en belasting in het dagelijks leven. Denk aan kanker, reuma, diabetes, hart- en vaatziekten, dementie, depressie of psychose. Ongezondheid is dan in feite de zichtbare en voelbare uitkomst van het (onzichtbare) proces. Tegelijkertijd leven we in een wereld waarin we de lucht verontreinigen en voortdurend bloot worden gesteld aan ongezonde producten. Belangen als gezondheid, klimaat, milieu en kwaliteit van (samen)leven hebben daarom een beschermende overheid nodig.’

Geïntegreerde oplossingen

Volgens Sohier liggen er daarnaast kansen voor lokale en regionale partijen en producenten om een bijdrage te leveren aan een betere gezondheid. Door lokaal of regionaal de ambities, ideeën, kennis en ervaring van vele individuen met betrekking tot gezondheid en vitaliteit samen te brengen, ontstaan geïntegreerde oplossingen. De lokale en regionale insteek doet recht aan de betrokkenheid en initiatieven van die vele Brabanders die zich in hun lokale gemeenschap al inzetten voor gezond en fijn samenleven. Het faciliteren en versterken van deze lokaal ondernemende mensen biedt vele mogelijkheden voor een gezond en vitaal Brabant.’

Auteur: Gerben van den Broek