Melkveebedrijven hebben perspectief

Schaalvergroting binnen de landbouw van Overijssel blijft doorzetten. Ook bij melkveebedrijven. Het aantal banen zal hierdoor afnemen. Toch wordt het moeilijker om geschikt personeel te vinden.

De landbouwsector maakt al langer structurele veranderingen door die een vermindering van het aantal banen in de sector als effect hebben. De algemene dynamiek in de landbouwsector blijft gedomineerd door de schaalvergroting. Deze vindt ook plaats doordat bedrijven geen opvolger vinden.

Landbouw sterk vertegenwoordigd in Overijssel

Het aandeel werkgelegenheid van de landbouw in Overijssel is met 4,1%, 1,4% hoger dan het Nederlands gemiddelde. Het aantal banen in de sector daalde in 2012.

De melkveehouderij is de grootste sector binnen de landbouw, met 45% van de bedrijven. Door de specialisatie die plaatsgevonden heeft in de landbouw, zijn er nu nog weinig bedrijven die vee houden in combinatie met een akker- of tuinbouwactiviteit (3%). Hiernaast kunnen bedrijven andere strategieën ontwikkelen bijvoorbeeld in combinatie met zorg, energie, recreatie of natuurbeheer.

Schaalvergroting in de landbouw

Bedrijven worden groter omdat kleinere bedrijven economisch minder levensvatbaar zijn. Voor beide sectoren daalt het aantal bedrijven terwijl de oppervlakte cultuurgrond of het aantal runderen per bedrijf stijgt. Technologische ontwikkelingen zorgen voor automatisering van bedrijfsprocessen. Boerenbedrijven produceren daardoor meer per werknemer.

Bedrijfsopvolging akkerbouwbedrijven vaker probleem

De landbouw is de meest vergrijsde sector. Relatief veel boeren zijn ouder dan 55 jaar en beëindigen hun activiteit de komende jaren. Uit landelijke cijfers blijkt dat kleinere bedrijven minder snel een opvolger vinden (25%) dan de grote bedrijven (79%). Kleine bedrijven zijn vaak in bezit van oudere boeren. Omdat melkveebedrijven betere perspectieven hebben met een gunstige melkprijs en de mogelijkheid om de productie te verhogen door het einde van het melkquotum is bedrijfsopvolging minder een probleem. 85% van deze bedrijven vindt een opvolger. Dit hoge overnamepercentage verklaart voor een deel dat melkveebedrijven minder snel verdwijnen dan akkerbouwbedrijven.

Tekort werknemers verwacht in agrarische beroepen

Ondanks de huidige daling in werkgelegenheid, kan de agrarische sector op korte termijn het moeilijk krijgen met het vinden van geschikt personeel. De arbeidsprognose voor 2016 geeft aan dat er een groot tekort zal zijn voor middelbare en lagere agrarische beroepen.

Duurzaamheid in landbouw op provinciale agenda

Met het uitvoeringsprogramma agro & food ondersteunt de provincie de verduurzaming en innovatie in de sector. Dit kan door bijvoorbeeld de samenwerking tussen landbouw en natuurbeheer te stimuleren. Maar het kan ook door bedrijven minder belastend te maken voor het milieu, door energiebesparing of vermindering van antibioticagebruik.