Nieuwe wet tegen oneerlijke concurrenten

Sinds 1 juli hebben ondernemers eindelijk handvatten om zich te verzetten tegen oneerlijke concurrentie van overheden. In een column op NUZakelijk vrijdag, schrijft Linda van Beek, teammanager internationaal economisch beleid van VNO-NCW en MKB-Nederland over de nieuwe wet Markt en Overheid. “Met deze wet is een lang bestaand manco in het mededingingstoezicht eindelijk voor een belangrijk deel opgelost.”

Van Beek haalt voorbeelden aan van een vuilophaaldienst, die buiten z’n nutstaken op de commerciële toer gaat, of een wijkcentrum dat bruidspartijen verzorgt. Ondernemers storen zich al jaren aan deze concurrentievervalsing. Overheden ontpopten zich de afgelopen jaren steeds vaker als ondernemers. En regelmatig gebruikten ze belastinggeld om die activiteiten te subsidiëren. Veel bedrijven, zoals horecazaken, videotheken, fitnesscentra, jachthavens, groenvoorzieners en fotografen, plukten hiervan de wrange vruchten: zij werden van de markt gedrukt. De nieuwe wet moet hierin verandering brengen.

De uitgangspunten zijn helder. Overheden zullen hun kosten volledig moeten doorberekenen in de verkoopprijs. Verder mogen ze hun eigen bedrijven niet bevoordelen en mogen ze de gegevens waarover ze beschikken niet hergebruiken voor economische activiteiten. Is er toch sprake van oneerlijke concurrentie, dan kan de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) ingrijpen, of zijn er mogelijkheden om het naleven van de in de wet geformuleerde gedragsregels via de rechter af te dwingen.

Deze wet, zo stelt Van Beek, maakt duidelijk dat ook voor de overheid het principe ‘gelijke monniken, gelijke kappen’ geldt. Rijk, provincies en gemeenten, maar ook zelfstandige bestuursorganen die zich willen gedragen als ondernemer, zullen zich aan dezelfde regels moeten houden als ondernemers.

Een belangrijke stap voorwaarts, al kan de wet op een aantal onderdelen nog wel beter meent Van Beek. Zo biedt de wet de overheid de ruimte om zelf te bepalen of een activiteit in het algemeen belang is. Is dat zo, dan hoeft zij zich niet te houden aan de wet. Dat klinkt toch een beetje als een slager die zijn eigen vlees keurt. Reden genoeg voor de ondernemersorganisaties om de komende tijd de vinger aan de pols te houden.