Oude gebouwen hebben nieuwe ideeën nodig

Ons land kent meer en meer leegstaandse gebouwen. Deze gebouwen hoeven niet alleen maar stof te vergaren. Daar zijn echter wel verse ideeën voor nodig.

Dr. Cees-Jan Pen is benoemd tot lector Vastgoed aan het Fontys Lectoraat Brainport. Op 10 september jl. hield hij zijn lectorale rede, waarin hij een ‘slimme vastgoedagenda’ presenteerde voor de samenwerking tussen overheid, onderwijs en bedrijfsleven in Brainport Regio Eindhoven. De agenda is het resultaat van zijn onderzoek naar de relatie tussen leegstand, de aantrekkelijkheid van stad, dorpen en regio en de toekomst van Brainport. Pen is een bewezen bruggenbouwer tussen economisch onderzoek en praktijk. “Een belangrijke toegevoegde waarde voor het lectoraat en het continu vernieuwen van de opleiding”, aldus Fontys Hogeschool Management Economie en Recht directeur Elke Oegema die Pen na zijn rede officieel installeerde.

Een door leegstand getroffen etage in het centrum van Eindhoven vormde het toepasselijke decor voor de bijeenkomst. Het pand liet op een originele manier zien wat je kunt doen met leegstand. Vertegenwoordigers van onderwijs- en kennisinstellingen, overheid en bedrijfsleven, in het bijzonder de vastgoedsector, brachten er voor even weer leven in de brouwerij. Wie weet was het de voorbode van nieuwe bedrijvigheid op deze locatie. Hoog op de agenda zette Pen namelijk het slim herontwikkelen van bestaande, lege ruimte. “We moeten van groeiambities naar duurzame ambities meer te doen aan hergebruik. Oude gebouwen hebben nieuwe ideeën nodig en die zijn er in de regio meer dan genoeg”, betoogde hij.

Pen impliceert een stop op nieuwbouw aan de rand van de bebouwde kom. “Zo langzamerhand is er zoveel leegstand en verloedering van bedrijventerreinen dat een bouwstop nodig is. Er is meer schaarste nodig en de regio moet doorgaan met schrappen. De helft van de huidige voorraad aan kantoren van Eindhoven zit nog in de pijplijn. Daarnaast wil de regio nieuwe winkels bouwen zo groot als de stad Eindhoven en de regio plant nog 1,5 keer de voorraad Helmondse bedrijventerreinen aan nieuwbouw. Dat moet stoppen.”

Aandacht voor het MKB

Evenzeer bepleitte Pen op basis van 124 interviews met ondernemers meer aandacht voor huisvestingswensen van bedrijven buiten de grote campussen, op ‘gewone plekken’. “Ook daar zitten veel innovatieve bedrijven die overwegend positief kijken naar de toekomst. Dit zijn veelal honkvaste MKB-bedrijven met een regionale binding. Bedrijven zijn gebaat bij een omgeving met een nette openbare ruimte en goede uitstraling, zonder verloedering. Het MKB vormt voor 85% het economisch ecosysteem van Brainport. Hier moet meer de nadruk op liggen. Het is belangrijk om deze grote werkgever te faciliteren en te werken aan de ‘basics’: schoon, heel en veilig. Zo versterk je het DNA van de regio.”

Actuele vraagstukken

Onder leiding van Pen werkt het lectoraat samen met publieke en private partijen de vastgoedagenda uit en vertaalt dit in concreet onderzoek. Zeer welkom onderzoek, zoals bleek uit bijdragen van sprekers voorafgaand aan de lectorale rede. Zij schetsten actuele vraagstukken waarmee het lectoraat aan de slag kan. Imke Carsouw – Huizing, directievoorzitter van Brainport Development, noemde het de grote uitdaging van ‘de slimste regio’ om slim te blijven en nog sterker te worden. Een vraag in dat verband is: hoe speel je proactief in op de veranderende ruimtebehoefte van bedrijven die steeds kennisintensiever worden en mondialer opereren? Monique List – de Roos, wethouder economie, werk en beroepsonderwijs van gemeente Eindhoven, gaf aan het lectoraat graag te betrekken bij de ontwikkeling van de Brainport Innovation Campus (BIC). Het plan is om op de BIC de maakindustrie te verenigen, beter zichtbaar te maken, en te versterken met ‘shared faciliti es’. En dat met niet de overheid, maar met ondernemers in een leidende rol.

Verschil maken met onderzoek

Ook Nienke Meijer, lid van het College van Bestuur van Fontys Hogescholen, sprak een inleidend woord. Zij ging in op de praktijkgerichte onderzoekscomponent die Fontys Hogescholen bewust integreert in haar opleidingen om kwaliteitsonderwijs te bieden en van een grotere maatschappelijke betekenis te zijn. Met het Fontys Lectoraat Brainport wil Fontys Hogescholen verschil maken in de Brainport regio. Het lectoraat verricht in samenwerking met bedrijven en overheden toepassingsgericht onderzoek naar oplossingen op het gebied van vastgoed, ondernemerschap en financieringsstructuren.