Prins Constantijn daagt ondernemers uit om uit hun comfortzone te komen

"We blijven teveel in onze comfortzone", zegt Prins Constantijn der Nederlanden, special envoy bij StartupDelta. "Het ondernemerschap zelf moet meer aandacht krijgen. Niet alleen de mooie uitvinding."

Prins Constantijn der Nederlanden, special envoy bij StartupDelta

Om deze reden staan bij het Startup Fest Europe 2017 dat in september in verschillende steden wordt gehouden, niet de bedrijven centraal, maar de maatschappelijke vraagstukken die de ondernemers samen kunnen aanpakken. Nederlandse ondernemers kunnen daar talloze internationale topsprekers en topondernemers ontmoeten. "We moeten anders gaan denken over ondernemen."

Elon Musk van Tesla is zo’n nieuwe ondernemer. Hij wil 'de machine die de machine bouwt' maken. Constantijn: "Het gaat hem niet om de auto zelf. Hij wil dat elektrisch rijden mainstream wordt. De auto moet daarom betaalbaar zijn en aan alle eisen van de consument voldoen. Hij denkt dus super commercieel en tegelijkertijd wil hij de fabriek bouwen die rijden op fossiele brandstof onnodig maakt. Dat kan samengaan." Volgens Constantijn kunnen we nog veel leren van de Amerikanen. "Ze zijn sterk in het echte ondernemerschap: de drive om groot te worden en groot te denken. Ook over maatschappelijke vraagstukken. Nederlanders denken vaak kleiner: we willen van een goed idee een mooie technologie maken. Maar dan ben je nog geen ondernemer. We moeten in Nederland een klimaat creëren waarin mensen met ondernemerstalent snel met innovatieve ideeën een bedrijf kunnen opzetten én snel kunnen groeien."

Antiautoritair

Ondanks het feit dat er prachtige Nederlandse voorbeelden van sterke en snel groeiende bedrijven zijn, vindt Constantijn dat het te langzaam gaat in Nederland. "China loopt op diverse innovatiegebieden al voor op Amerika. Londen doet het heel goed op het gebied van fintech. Maar het kan hier dus ook. Wij zijn heel goed om dingen op een andere manier te bekijken. Dat komt ook omdat we in Nederland behoorlijk antiautoritair zijn. Waarom moet dat dan, is vaak de vraag. In dat 'waarom' zit ook het nadenken over de vraag of het niet beter, anders en slimmer kan. Die nieuwsgierigheid is heel belangrijk. Maar als je een bedrijf wilt bouwen, moet je ook goed zijn in het organiseren en het regelen van financiering." In Nederland speelt de overheid een heel belangrijke rol als het om geld gaat. "Ik denk dat ongeveer 75% van alle venture capital in Nederland op een of andere manier een publieke bron heeft. Je wilt eigenlijk dat er meer privaat geld komt. In Silicon Valley heb je heel veel privaat geld en een ongelooflijk ecosysteem dat zichzelf versterkt, waar investeerders, startups, wetenschappers, bedrijfsleven, incubators en accelerators elkaar gemakkelijker vinden."

Fiscaal gunstige voorwaarden

In Nederland moet een ondernemer in elke groeifase langs veel verschillende financiers, omdat de financieringsketen versnipperd is. "Dat kost veel tijd. In Amerika is meer privaat geld beschikbaar. Zij investeren meer in de kleine startups met goede ideeën. Het is gewoon een spel van de getallen. Dus als je in 1000 startups bijvoorbeeld 50.000 dollar investeert, dan blijven er waarschijnlijk 200 over. Dat zijn de goede ondernemers die je meer vertrouwen kunt geven. En als ze bepaalde targets hebben behaald, dan ga je ze meer geven."

Constantijn vindt dat succesvolle ondernemers meer gestimuleerd moeten worden om geld in bedrijven te blijven steken. "Dan denk ik bijvoorbeeld aan een mechanisme waarbij je, als je een bedrijf verkoopt, gestimuleerd wordt om opnieuw onder fiscaal gunstige voorwaarden te investeren in een ander bedrijf. Zo vloeien het geld, de kennis en de ervaring continu terug naar het ondernemerschap en nieuwe bedrijven. Dan krijg je superangels."

Ondernemerschap onderschat

StartupDelta, waarvan Prins Constantijn de 'special envoy' of ambassadeur is, is een kleine organisatie die extra energie geeft aan het netwerk van investeerders, incubators en ondersteuningsprogramma’s voor startups. Een startup is een technologisch innovatief bedrijf, dat snel – zo mogelijk ook internationaal - wil groeien met een schaalbaar en herhaalbaar product of dienst én behoefte heeft aan investeerders. De universiteiten spelen een belangrijke rol voor startups, maar Constantijn merkt dat er op de universiteiten vaak meer aandacht is voor de uitvinder dan voor de ondernemer. "Ze zijn allebei belangrijk. Ondernemerschap wordt door de academische wereld onderschat, terwijl de ondernemers juist heel veel waarde creëren. Sommige mensen op de universiteiten zien ondernemerschap nog als vies en commercieel. Er moet daar meer waardering voor komen. We kijken daarom samen met de universiteiten of we kennis sneller en eenvoudiger kunnen vermarkten en opschalen. Nu is nog te vaak het idee op de universiteiten dat het werk is gedaan als de uitvinding of de technologie gereed is. Juist dat opschalen van een product naar een industriële productie is waanzinnig moeilijk, omdat een ondernemer er ook een markt voor moet creëren." Daarom vraagt StartUpdelta om meer aandacht in het onderwijs – voor jong en oud en van hoog tot laag - voor het ondernemerschap.

Wereld veroveren

"We blijven vaak binnen onze comfortzone. Als je een goede dj of een topfotomodel bent, dan vinden we het logisch dat je de wereld wilt veroveren. Waarom denken we er niet vaker aan om een bedrijf meteen internationaal op te zetten? Zeker als je een online bedrijf hebt. Het gaat dus om de mindset: hoe groot wil je worden? In Nederland is er een markt van 17 miljoen mensen en in China heb je een markt van meer dan een miljard mensen. Zalando had een lokale schoenenwinkel kunnen beginnen. Maar ze zijn binnen een paar jaar de grootste online retailer in Europa geworden. Dat kan. Natuurlijk hoeft niet iedereen dat te doen, want we hebben ook bakkers en kroegen in de buurt nodig. Ook dat zijn mooie bedrijven. Maar nadenken over de mogelijkheden die er nu zijn, kan geen kwaad."

Onze kracht

StartupDelta houdt van 25 tot en met 28 september het Startup Fest Europe 2017. Het internationale programma is gebouwd rond grote maatschappelijke en mondiale vraagstukken zoals sociale uitdagingen, gezondheidszorg, industrie 4.0, fintech en security, energie, nieuwe materialen voor een duurzame wereld en blockchain. Waarom juist deze thema’s? Constantijn: "Veel Nederlandse ondernemers zijn gemotiveerd om vanuit een maatschappelijke betrokkenheid een probleem op te lossen. Ik denk dat daar onze kracht zit. Wij hebben bijvoorbeeld oplossingen voor water-, klimaat en energieproblemen. Ik wil met Startup Fest een internationaal relevant evenement neerzetten, waar de beste startups aan investeerders gekoppeld worden. Met een internationaal relevant evenement, kun je de juiste mensen en bedrijven naar Nederland trekken."

Over vijf jaar

Constantijn verwacht dat over vijf jaar data-analyse, kunstmatige intelligentie en machine learning nog belangrijker zijn geworden. "Als je die technologie niet begrijpt, mis je straks de boot. Als wij daarover niet voldoende kennis vergaren, staan we straks op grote achterstand. In China en de VS lopen ze tien jaar voor op ons." Drie zaken moeten volgens hem verbeteren voor startups. Financiering tijdens de ontwikkeling van klein tot groot bedrijf moet in één hand gelegd worden. In de tweede plaats moeten scholen en universiteiten het ontwikkelen van ondernemerschap prioriteit geven. En tot slot moet in het onderwijs meer aandacht komen voor kunstmatige intelligentie en data-analyse. Verder denkt hij dat de KvK een aantal functies van StartupDelta over vijf jaar kan overnemen, zoals het ondersteunen van buitenlandse bedrijven die zich hier willen vestigen. "Ik denk dan bijvoorbeeld aan mentoren, zoals dat ook al bij nlgroeit gebeurt: een ervaren Nederlandse ondernemer wijst een buitenlandse ondernemer de weg. Verder zou de voorlichting ook in vreemde talen moeten worden gegeven en niet alleen in het Nederlands." Hij ziet een sterkere rol voor de KvK voor startups in de nabije toekomst. "Ik heb de indruk dat de KvK veel klantgerichter is gaan werken. Ze is een van de overheidsorganisaties waar het lukt om een heel nieuwe manier van werken met sprints en design thinking in te voeren. Dat vind ik een compliment waard. Vernieuwen is dus mogelijk." Tot slot hoopt Constantijn dat de KvK de data van het Handelsregister nog meer als open data gaat verstrekken. "Startups kunnen daar mooie dingen mee doen. Dat is goed voor de economie."

Tekst: Ursul Schaap en Bert Wams, verschenen op KVK.nl.