Rechtspraak in bits en bytes

Voor een boek, dvd of welke aankoop dan ook, hoef je allang niet meer de deur uit. Ook bankieren doe je thuis vanachter je computer. Praktisch alles regel je tegenwoordig online, dus waarom een procedure bij de rechtbank niet? Nog even geduld en ook dat kan: de e-kantonrechter komt er aan.

Dat vertelde mr. Erik van den Emster, voorzitter van de Raad voor de rechtspraak, op 16 maart in de vijfde Maaskantlezing aan de Juridische Hogeschool Avans-Fontys. Via een digitale procedure kunnen rechtzoekenden vanaf volgend jaar hun geschil aan de kantonrechter voorleggen, zien hoe ver de procedure is gevorderd en binnen zes weken een digitaal vonnis krijgen.

Voor het zover is, zijn er nog wel enkele hobbels te nemen. Beveiliging is er één van. ,,Je vindt het natuurlijk wel leuk om te zien hoeveel alimentatie de buurvrouw krijgt, maar hebt liever niet dat de buurvrouw dat van jou weet’’, aldus Van den Emster. Ook moet de echtheid van het vonnis te garanderen zijn. Van den Emster vergeleek het met een bestelling bij Bol.com: ,,Het zou toch vreemd zijn als je een rekening krijgt terwijl je boodschappenmandje leeg is.’’ De digitale handtekening van de kantonrechter moet dus zonder twijfel authentiek zijn.

In 2013 is het mogelijk om bij de rechtbanken in Rotterdam en Den Bosch zaken te voeren via de e-kantonrechter. Dat is een van de manieren waarop de Rechtspraak inspeelt op de wensen van de samenleving. Een ander traject is het ‘Project Maatschappelijke oriëntatie vergroten’. Het doel daarvan is rechters bewuster te maken van de maatschappelijke omgeving waarin ze hun werk doen.

Van den Emster herinnerde aan de zaak van een politieman die eind vorig jaar op zijn neus werd geslagen. De rechter vond dat de dader meer verdiende dan een geldboete en besloot zwaarder te straffen. Er kwam een taakstraf bij. Vervolgens ontstond er een storm van verontwaardiging omdat de dader volgens de media wegkwam met ‘twintig uur schoffelen’. Dan voel je dus niet goed aan hoe de samenleving een vonnis interpreteert, aldus Van den Emster.

Aansluitend aan de Maaskantlezing werd voor de eerste keer de JHS-scriptieprijs uitgereikt. Van de drie genomineerden had Mélanie Janssen volgens de jury de beste scriptie afgeleverd. Mélanie studeerde in juli 2011 af op een onderzoek naar knelpunten rond de voorwaardelijke invrijheidsstelling.