Toegenomen krapte op de arbeidsmarkt bedreigt productiviteit en groei in Nederland

De krapte op de arbeidsmarkt in Nederland ligt dit jaar hoger dan gemiddeld in vergelijking met de rest van de wereld. Dit is een van de belangrijkste conclusies van de Hays Global Skills Index 2016.

De arbeidsmarkt voor (hoog)opgeleide professionals in 2016 is wereldwijd weer krapper geworden als gevolg van gestage economische groei. Ondernemingen worstelen voor het vijfde jaar op rij met de zogenaamde skills gap of talent gap, waarbij zij moeite hebben met het vinden van de juiste mensen met specifieke vaardigheden.

Waar de krapte op de arbeidsmarkt in Nederland vorig jaar nog lager was dan het wereldwijde gemiddelde, ligt die dit jaar hoger dan gemiddeld. Bovendien is de mate waarin wettelijke barrières de inzet van flexibele krachten in de weg staan verder toegenomen in Nederland, wat de skills gap vergroot. Over de hele linie is het groeiende tekort aan hoogopgeleide professionals ook in Nederland een bedreiging voor productiviteit en groei.

Dit zijn de belangrijkste conclusies van de Hays Global Skills Index 2016, een grootschalig onderzoek in 33 landen, uitgevoerd door recruitmentorganisatie Hays in samenwerking met Oxford Economic.

Robert van Veggel, algemeen directeur van Hays Nederland: “Ons onderzoek laat zien dat er in Nederland meer dan ooit sprake is van een talent mismatch. Het blijft voor ondernemingen bijzonder lastig om de juiste mensen aan boord te halen en te houden en dat heeft over de hele linie zijn weerslag op productiviteit en groei. De Hays Index laat ook de negatieve effecten zien op de loonontwikkeling in ons land. De loondruk in met name de high skilled industries is momenteel erg hoog.”

Gevaarlijke paradox

Een veelgehoord bezwaar tegen de onlangs gepresenteerde kabinetsplannen is het niet-aanpakken van een groeiende tweedeling op de arbeidsmarkt, met mensen met een vast contract aan de ene kant en ZZP’ers aan de andere. Van Veggel: “Op het onderdeel ‘flexibiliteit van de arbeidsmarkt’ laat het rapport een lichte stijging van het indexcijfer zien ten opzichte van vorig jaar. Dat betekent kort gezegd dat de arbeidsmarkt in Nederland minder in staat is adequaat te reageren op veranderingen. Een voorbeeld van zo'n verandering is de nieuwe Wet DBA. De gevolgen daarvan moeten zich natuurlijk nog laten gelden, maar we zien al wel dat de inzet van ZZP’ers lastiger is geworden. Dat is te betreuren, want dat is nu juist een manier om ondernemingen snel aan de benodigde professionals te helpen."

Inzet technologie en slimme trainingsprogramma’s

De snelle opkomst van technologie en verregaande robotisering gaat volgens de Hays Index grote impact hebben op de arbeidsmarkt. Zo beperkt Artificial Intelligence (AI) zich niet langer tot standaard handelingen, maar neemt het daadwerkelijk menselijke taken over: van het besturen van auto’s tot het schrijven van jaarverslagen en het maken van juridische analyses. Dat kan tot gevolg hebben dat er meer professionals vrijkomen die zich kunnen gaan richten op specifieke specialistische taken. Zij worden uitgedaagd een volgende stap in hun carrière te zetten en kunnen daarmee een bijdrage leveren aan het dichten van de skills gap.

Van Veggel: “Naast het optimaal inzetten van technologie moeten bedrijven slimmere trainingsprogramma’s gaan ontwikkelen. Daarmee kunnen zij ervoor zorgen dat de vaardigheden van medewerkers beter aansluiten op toekomstige behoeften van de organisatie. Denk daarbij niet alleen aan de ontwikkeling van hard skills maar zeker ook aan het verbeteren van communicatieve vaardigheden, onderhandelingstechnieken en bijvoorbeeld het ontwikkelen van probleemoplossend vermogen.”

Over het onderzoek

De Hays Global Skills Index 2016 is samengesteld door Hays en Oxford Economics. Het rapport geeft een analyse van de arbeidsmarkt voor professionals in 33 landen wereldwijd. Het meet de druk op de arbeidsmarkt in ieder land op een schaal van nul tot tien. Daarbij worden zeven indicatoren meegewogen die de dynamiek op de arbeidsmarkt bepalen, waaronder flexibiliteit, educatie en training en loondruk. Per indicator kunnen er grote verschillen zijn, wat specifieke dynamiek en uitdagingen van een land weergeeft.