Transitie naar een duurzaam mobiliteitssysteem

Een transitie naar een toekomstbestendig mobiliteitssysteem vraagt veel meer dan technologische vernieuwing. Hiervoor zijn systeeminnovaties nodig.

TNO en HCSS identificeren in hun studie Samen op weg naar een duurzaam mobiliteitssysteem drie ‘game changers’ om duurzame innovaties in het mobiliteitsdomein te versnellen.

Duurzame mobiliteit is een noodzaak én kans. De studie schetst de grootste uitdaging voor ons mobiliteitssysteem in de komende 10 jaar: de groeiende behoefte aan verplaatsing van mensen en goederen accommoderen op een betrouwbare, betaalbare, schone, stille en veilige manier. Daarnaast biedt de noodzaak tot duurzame mobiliteit ook kansen voor versterking van economische slagkracht (nieuwe businesskansen en kennisexport) en leefbaarheid in ons land. Door gebruik te maken van systeemdynamische modellen verkregen TNO en HCSS zicht op de beslissende relaties binnen het mobiliteitssysteem. Er zijn drie ‘game changers’ geïdentificeerd die kunnen zorgen voor duurzame veranderingen in het systeem.

Welvaart en transport loskoppelen

Allereerst moeten economische groei en mobiliteit worden losgekoppeld, zodat meer welvaart niet vanzelfsprekend meer transport oplevert. Deze koppeling is te doorbreken met innovaties als het Nieuwe Werken en produceren op afstand.

Slimmer benutten infrastructuur

Ten tweede is het cruciaal dat onze infrastructurele netwerken (weg, water en spoor) slimmer worden benut. Dit kan door een betere verdeling van transport over de bestaande infrastructuur en in de tijd door inzet van Intelligente Transport Systemen (ITS). Daarnaast kunnen de infrastructurele netwerken zelf minder kwetsbaar worden gemaakt voor incidenten. Soms dienen de netwerken hiervoor te worden uitgebreid met extra verbindingen zodat een robuust netwerk ontstaat dat alternatieve routes mogelijk maakt.

Voertuigen schoner en stiller

Een derde interventie die kan bijdragen aan een duurzame verandering in het mobiliteitssysteem is een pakket aan maatregelen voor voertuigen waarmee we ons schoner en stiller kunnen voortbewegen. Meer mobiliteit hoeft niet automatisch te leiden tot meer nadelige effecten voor mens en milieu. Dit is mogelijk met bijvoorbeeld elektrische voertuigen, maar vereist ook ander mobiliteitsgedrag.

Dit zijn de drie hoofdlijnen van een transitieprogramma waarin bedrijven, kennisinstellingen en overheden hun initiatieven bundelen en elk vanuit de eigen rol en expertise maximaal bijdragen. De studie is uitgevoerd in het kader van het programma Strategy and Change van TNO en het Den Haag Centrum voor Strategische Studies (HCSS).