Vierenhalf miljoen voor drie Nijmeegse toponderzoekers

Drie wetenschappers van de Radboud Universiteit Nijmegen en het UMC St Radboud ontvangen een Vici-subsidie van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).

Hersenonderzoeker dr. Ole Jensen, internist prof. Mihai Netea en DNA-onderzoeker prof. Hans Spelbrink ontvangen elk een bedrag van maximaal 1.500.000 euro om in vijf jaar tijd een eigen onderzoeksgroep op te bouwen. In totaal zijn er 31 van deze subsidies toegekend aan onderzoekers bij Nederlandse universiteiten.

De Vici-subsidie is bestemd voor zeer ervaren onderzoekers die hebben aangetoond met succes een eigen vernieuwende onderzoekslijn tot ontwikkeling te kunnen brengen en die als coach voor jonge onderzoekers kunnen fungeren. Vici biedt de onderzoeker de gelegenheid een eigen onderzoeksgroep op te bouwen, vaak vooruitlopend op een structurele hoogleraarspositie.

Dr. O. Jensen is als Principal Investigator verbonden aan het Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour. Hij leidt de onderzoeksgroep Neuronal Oscillations. Deze groep doet onderzoek naar samenwerkende neuronen in het brein en de hersengolven die ze veroorzaken. Samenwerking of synchronisatie tussen neuronen is een bekend gegeven. Juist omdat neuronen samenwerken, zijn wij in staat om, bijvoorbeeld met EEG en MEG signalen op te vangen uit het brein. Ritmische synchronisatie van neuronen zorgt ervoor dat het menselijk brein snel en efficiënt werkt.  Het is ook het fundament voor cognitieve functies als geheugen, waarnemen en aandacht.
Met zijn Vicipremie gaat Jensen verder onderzoek doen naar de informatieverwerking in het brein. In het bijzonder kijkt hij hoe de trillende en samenwerkende neuronen de informatiestroom in de menselijke hersenen reguleren. Met geavanceerde technieken wordt dat gemeten en beïnvloed, terwijl de proefpersoon verschillende taken uitvoert.

Prof. dr. M.G. Netea is hoogleraar experimentele interne geneeskunde en verbonden aan het Nijmegen Institute for Infection, Inflammation and Immunity. Naast arts en bevlogen klinisch onderzoeker is hij onder andere lid van De Jonge Akademie van de KNAW. In zijn onderzoek legt hij de onmisbare link tussen fundamentele research in laboratorium en diermodellen met translationeel onderzoek met een klinische setting. Eén van Netea’s succesvolle klinische onderzoekslijnen is die naar ontsteking en infectieziekten. Met de Vicipremie wil hij onderzoeken of en hoe het natuurlijke afweersysteem bij de mens zo kan worden getraind, dat het effectiever kan optreden tegen infecties. De kennis hierover kan vervolgens ingezet worden om betere vaccins tegen infectieziekten te ontwikkelen.

Prof. dr. Hans Spelbrink, momenteel als hoogleraar moleculaire celbiologie verbonden aan de universiteit van Tampere (Finland) verhuist in de loop van dit jaar met zijn onderzoeksgroep naar het UMC St Radboud  / Radboud Universiteit Nijmegen waar hij zich aansluit bij het Nijmegen Centrum voor Mitochondriële Ziekten (Institute for Genetic and Metabolic Diseases).
Spelbrink zal de Vicipremie besteden aan onderzoek naar ‘ons andere genoom’. Dat is het DNA dat zich niet in de celkern, maar in de mitochondriën van de cel bevindt. Mitochondriën zijn de batterijen van de cel. De afgelopen jaren is de interesse in mitochondriën sterk gegroeid vanwege de betrokkenheid ervan bij een groot aantal verschillende ziekten en condities, zoals veroudering. Spelbrink richt zich op enkele van de vele nog onbeantwoorde fundamentele vragen, zoals vermenigvuldiging, herstel en erfelijkheid van dit mitochondrieel DNA in mensen.