Dit is wat je moet weten over de Wet Milieubeheer

De overheid wil strenger gaan handhaven op de energiebesparingsverplichting van bedrijven. Maatregelen die je snel en relatief makkelijk kan terugverdienen, moet je straks echt gaan nemen. Dit is wat jij als ondernemer moet weten.

Wat is de Wet milieubeheer?

De Wet milieubeheer is de belangrijkste wet om het milieu te beschermen in Nederland en omvat een reeks verschillende regels waar bedrijven mee in aanraking kunnen komen. De wet gaat bijvoorbeeld over de milieuvergunningen en milieueffectrapportages. Als dienstverlener die een kantoor huurt, kom je de wet waarschijnlijk niet vaak tegen. Ondernemers die als transporteur of als agrariër werken, kennen de wet waarschijnlijk beter.

Waarom moet ik verplicht energie besparen?

In de Wet milieubeheer staat dat bedrijven verplicht zijn om energiebesparende maatregelen te nemen als die binnen vijf jaar kunnen worden terugverdiend of een zogeheten internal rate of return (IRR) van 15 procent opleveren. De overheid heeft een lijst met mogelijkheden gegeven die soms per bedrijfstak verschillen. Zo wordt bijvoorbeeld voor veel bedrijven geopperd om spouwmuren te isoleren of om de verwarming per ruimte te regelen. Sommige maatregelen zijn makkelijker door te voeren dan andere. Zo wordt ook geadviseerd om het aantal plekken met printers en kopieermachines op een kantoor te verlagen. Al deze apparaten verbruiken in stand-bystand opgeteld veel stroom. Verder wordt gehamerd op energiezuinige elektrische apparaten die voldoen aan de zogeheten ‘Energie Star-specificatie’.

Voor wie geldt de regel?

De regel geldt als je als bedrijf meer dan 50.000 kilowattuur elektriciteit of 25.000 kubieke meter gas (of aardgasequivalenten wanneer je bijvoorbeeld stadsverwarming gebruikt) verbruikt in een kalenderjaar. Bedrijven die al vallen onder het Europese CO2-rechtensysteem, glastuinbedrijven die deelnemen aan het CO2-vereveningssysteem of deelnemers aan meerjarenafspraken voor energie-efficiëntie zijn uitgezonderd van de regeling. In de praktijk gaat het vooral over bijvoorbeeld scholen, kantoren, supermarkten en verpleeghuizen. Er zijn specifieke situaties waarin je uitstel kan krijgen. Zo zijn er bedrijfseconomische redenen. Wanneer je geen krediet kan krijgen op dit moment, kun je de maatregelen in fases realiseren.

Is dit een nieuwe wet?

Nee. De besparingsverplichting bestaat al maar liefst 25 jaar (sinds 1993). De handhaving liet echter te wensen over. Die was namelijk in handen van gemeenten en veel gemeenten wilden de kosten niet maken. Maar afgelopen december meldde de Sociaal Economische Raad (SER) dat er twintig extra toezichthouders ingezet gaan worden om de wet te handhaven en de overheid heeft zich voorgenomen om meer werk van de handhaving te maken.

Waarom kwam de wet niet van de grond de afgelopen jaren?

Volgens ingenieur Paul de Ruijter, adviseur bij De Ruijter Strategie, zijn veel maatregelen zo klein dat organisaties er simpelweg geen prioriteit aangeven. Zorginstellingen die een oude inefficiënte waterpomp hebben, kunnen daarop besparen, maar ten opzichte van de zorgkosten gaat het om een klein bedrag. En omdat er niet gehandhaafd werd, liet men het vaak zo.

“Elektriciteit is te goedkoop. Stel, je krijgt een euro elke keer als je niet je vuilniszak in het bos gooit. Het is financieel beter om het niet te doen, “maar ja, het is zo makkelijk”. “Nu gooien we geen vuilnis in het bos, maar met energie doen we wel. Al die energie gooien we gewoon weg.”

Wat moet je als ondernemer nou concreet doen?

De Ruijter adviseert niet zelf aan de slag te gaan of te wachten op toezichthouders. Als bedrijf zijnde moet je gewoon met je installateur, die toch al over de vloer komt, gaan praten. Die hoef je alleen maar te vragen wat je moet doen.”

Wat zijn eventuele straffen?

In het verleden werd de wet niet vaak gehandhaafd waardoor er ook weinig zaken zijn om naar te verwijzen. Advocaat Johan van Groningen van Den Hollander Advocaten verwacht dit jaar de eerste voorbeelden tegen te zullen komen. Hij legt uit dat de overheid bestuursrechtelijke maatregelen kan nemen. Er kan bijvoorbeeld een dwangsom opgelegd worden als een maatregel niet wordt doorgevoerd. Dit gaat naar evenredigheid. Bij een investering van 100.000 euro wordt geen dwangsom van 1 miljoen opgelegd. En sowieso krijgt een ondernemer altijd de kans om eerst de maatregel door te voeren. In het uiterste geval kan zelfs strafrechtelijk vervolgd worden omdat er een economisch delict wordt begaan.