Ondernemer: ben alert op groeipijn in uw MKB-bedrijf

Bedrijven doorlopen groeistadia, net als een mens. De eerste fase, pioniers- of startfase, ontstaat vanuit een idee voor een product of dienst. Er is groei door creativiteit met sterke focus op verkoop en de klant.

Klik hier om de afbeelding in het groot te bekijken 

De ondernemer is in die eerste fase vooral bezig met het in de markt zetten van het product. Er is weinig personeel en de interne communicatie verloopt prima want het team is klein en overzichtelijk. Maar zodra er succes is en de productie toeneemt ontstaat er behoefte aan meer personeel.

Managementfase en groeipijnen

Hiermee wordt het begin aangeduid van de 2e fase, vaak in de literatuur genoemd als de ‘managementfase’. De overgang van de 1e naar de 2e fase gaat vaak gepaard met groeipijnen: doordat er meer mensen in het bedrijf werken, wordt het onduidelijk wie nu precies wat doet. Er zijn weinig formele processen of afspraken, nauwelijks leiderschap. Medewerkers krijgen steeds meer wensen en vragen naar een visie of strategie: waar gaan we eigenlijk naartoe? De groeipijnen worden zichtbaar door daling van de motivatie van de medewerkers, meer gemopper, maar vaak ook door klachten van klanten of verlies van kwaliteit. Vaak voelt de ondernemer in deze fase aan dat er iets moet gebeuren, maar het is niet altijd duidelijk wat of waar te beginnen.

Ondernemers mogen signalen niet negeren

Om dit eerste succes te vertalen in gezonde groei van de organisatie is het van belang dat de ondernemer deze signalen niet negeert. Het is belangrijk dat hij een fundament aanlegt (of met hulp laat aanleggen) voor de volgende fase van zijn bedrijf. Cruciale bedrijfsonderdelen moeten hierbij aan bod komen: er is behoefte aan een plan, een visie, strategische doelen. De organisatie-indeling moet worden ingericht, het organogram. Ondersteunende professionale processen zijn nodig om die organisatie te laten werken, denk aan planning, kwaliteitszorg, aandacht voor het personeel, functioneren en beoordelen, persoonlijke ontwikkeling (HR/P&O). De verkoop moet misschien georganiseerd worden in een aparte afdeling, zodat dit niet alleen meer afhangt van de verkoopkracht van de ondernemer. Systemen moeten worden aangeschaft om inzicht te geven of zaken automatisch af te kunnen handelen. Aandacht voor cultuur is nodig: wat voor bedrijf willen we eigenlijk zijn? Wat voor DNA hebben onze mensen. De directieve leidinggevende stijl van het eerste uur werkt nu minder goed en mag plaats maken voor situationeel leiderschap, of zelfsturing.

Professionaliseren van groeiende MKB bedrijven

Kortom: professionaliseren van de organisatie als geheel is noodzakelijk als stevig fundament voor toekomstige groei. De ondernemer van een succesvol MKB bedrijf in groei doet er verstandig aan alert te zijn op groeipijnen en op tijd te investeren in dat fundament.

Judith Peeters, auteur van dit artikel, is eigenaar van Management Capacity en helpt uw uw organisatie graag verder. U kunt haar bereiken op 0031 (0)6 2240 5265 of via judith.peeters@managementcapacity.nl.

Literatuur: 1981 The Art of Japanse Management, Management Capacity, Graydon, McKinsey