Zakendoen binnen de EU? Pas het btw-nultarief zorgvuldig toe

Doet u zaken met buitenlandse afnemers binnen de EU? Dan bent u in principe verplicht btw in rekening te brengen en deze af te dragen. Onder voorwaarden kunt u het nultarief toepassen. Voldoet u niet aan deze voorwaarden, dan loopt u het risico van naheffing btw bij controle door de Belastingdienst.

Iedere ondernemer is in beginsel bij levering van goederen in/vanuit Nederland verplicht btw in rekening te brengen en deze af te dragen aan de Belastingdienst. De hoofdregel geldt ook voor levering van goederen aan een buitenlandse afnemer. Op de factuur dient dus in beginsel Nederlandse btw te worden vermeld. Onder voorwaarden is het echter mogelijk een levering te verrichten waarbij voor de btw het zogenoemde nultarief kan worden toegepast.

Toepassing nultarief

Een levering aan een afnemer binnen een andere EU-lidstaat kan gebeuren tegen het nultarief als in ieder geval aan onderstaande voorwaarden wordt voldaan:

1. De goederen moeten vanwege de verkoop naar een andere EU-lidstaat worden vervoerd; en
2. De afnemer moet over een buitenlandse (EU) btw-nummer beschikken en dit nummer verstrekken aan de leverancier, die dit nummer op de factuur vermeldt.

Incidentele afnemer

Bij vervoer door en/of voor rekening van een incidentele afnemer loopt u het risico dat u later over onvoldoende bewijs beschikt dat de goederen ook daadwerkelijk zijn vervoerd naar een ander EU-land. U kent de afnemer immers niet of niet goed. Daarom verdient het in rekening brengen van Nederlandse btw in deze situatie de voorkeur.

Vaste afnemer

Als het vervoer echter plaats heeft door en/of voor rekening van een vaste afnemer, dan kent Nederland daarvoor een specifieke regeling. Bij dergelijke transacties mag u het nultarief toepassen als u per transactie een zogenoemde vervoers- of afhaalverklaring opstelt. Dit laat onverlet dat elk ander aanvullend bewijs dat de goederen Nederland hebben verlaten uiteraard een betere bewijspositie opleveren.

Extra risico bij afhaaltransactie 

Een zeer recente rechtspraak van het Hof van Justitie EU zet de toepassing van het nultarief bij afhaaltransacties verder onder druk. Er blijkt namelijk een extra risico bij toepassing van het btw-nultarief als uw afnemer zorg draagt voor het vervoer van de goederen. Een Duitse leverancier had goederen verkocht aan een Oostenrijkse afnemer met de afspraak dat de Oostenrijkse afnemer de goederen vanuit Duitsland naar Oostenrijk zou vervoeren. De Oostenrijkse afnemer had de goederen inmiddels, voorafgaande aan het vervoer, al doorverkocht aan een volgende Oostenrijkse afnemer. Tevens was afgesproken dat deze laatste afnemer zou zorgen voor vervoer vanuit Duitsland naar Oostenrijk en dus niet de eerste afnemer zelf. Kortom, de goederen werden uiteindelijk afgehaald in Duitsland en naar Oostenrijk vervoerd door de laatste (de 2de) afnemer. De Duitse leverancier paste op haar factuur aan de 1ste Oostenrijkse afnemer het Duitse nultarief toe aangezien zij meende aan de voorwaarden te voldoen. Uit de rechtspraak blijkt nu dat het nultarief niet kan worden toegepast als niet de 1ste afnemer maar een volgende afnemer in de schakel de goederen ophaalt of laat ophalen bij de 1ste leverancier.

Waarschuwing bij grensoverschrijdende afhaaltransacties

De hiervoor beschreven situatie kan zich voor u in de praktijk voordoen zonder dat u dat merkt. U weet immers vaak niet of uw afnemer de goederen inmiddels heeft doorverkocht. In dat verband geldt feitelijk dat toepassing van het btw-nultarief bij afhaaltransacties door buitenlandse afnemers sterk moet worden afgeraden. Als u toch het nultarief wilt toepassen, is het advies om als aanvullende voorwaarde te stellen én te controleren dat uw afnemer zelf het transport regelt en dit niet laat verzorgen door een volgende afnemer in de schakel. Doet u dit niet, dan loopt u het risico van een naheffing btw bij controle!