De slimste en duurzaamste wijk ter wereld

Dat is de ambitie van Brainport Smart District (BSD). Een nieuwbouwwijk in Helmond op weg naar duurzaamheid én circulariteit. Water is één van de thema’s, daarom zijn Brabant Water en andere waterpartners zoals Waterschap Aa en Maas, Waterschap De Dommel, KWR Water, Provincie Noord-Brabant en Gemeente Helmond hierbij betrokken.

Vragen die centraal staan zijn onder andere: hoe bouw je een wijk binnen een bestaand watersysteem, hoe blijft dit goed functioneren en wat zijn de gevolgen voor de volksgezondheid. Hierin zijn nu de eerste stappen gezet.

Frank Verwijmeren, accountmanager overheid bij Brabant Water vertelt: “De schaal van dit project is ideaal om een pilot neer te zetten voor een circulair watersysteem. Nauw te kunnen volgen welke innovaties ontstaan die bijdragen aan waterbesparing. En of wij of onze dochters hier initiatieven in kunnen nemen.”

Thijs Nooijen, projectleider van BSD en sinds 2016 bij de stichting betrokken, was ook nauw betrokken bij de totstandkoming van het prototype ‘circulair watersysteem’. Hij vertelt: “Tijdens de eerste co-creatie sessie kwamen we aan met vellen papier en potloden om het nieuwe leidingstelsel te tekenen. Uiteindelijk kwamen we tot de conclusie dat we niet alles zelf moeten bedenken, dan is er immers geen ruimte meer voor innovatie. Daarom laten we de invulling aan de bewoners en projectontwikkelaars zelf over. Daarbij hebben we wel richtlijnen en doelen meegekregen vanuit BSD.”

Doelen circulair watersysteem:
- 40% besparing op drinkwatergebruik tov gemiddeld huishouden
- 30% van het regenwater mag slechts worden afgevoerd via de openbare ruimte

Inbreng bewoners

“Toekomstige bewoners betrekken we nauw en raadplegen we regelmatig. Uit de laatste bewonerssessie bleek dat aanvullende expertise nodig is. Ze kennen de mogelijkheden om water te besparen, maar willen ook weten welke impact een slimme regenton bijvoorbeeld heeft op hun footprint, hoe dit bijdraagt aan klimaatverbetering én wat financiële gevolgen zijn. Tegelijkertijd grijpen alle thema’s in elkaar bij het maken van keuzes. Om bijvoorbeeld te voldoen aan het energiedoel kun je je dak volleggen met zonnepanelen, maar dan is er geen ruimte voor een vegetatiedak”, legt Thijs uit.

Start bouw

Volgend jaar na de zomer kunnen de eerste mensen starten met bouwen. De doelen van BSD zijn bekend, nu start de fase hoe mensen en projectontwikkelaars daar invulling aan gaan geven. Ook komen de eerste vragen los waar antwoord op moet komen. Frank: “Dat is nu de eerste stap voor ons; het betrekken van meerdere mensen en expertises binnen Brabant Water, die ingewikkelde (governance) vraagstukken gaan oplossen”.

Live waterconferentie Brainport Smart District

Afgelopen maandag 21 september was er speciaal voor toekomstige bewoners, projectontwikkelaars, bouwbedrijven en geïnteresseerden een online waterconferentie over de ontwikkeling van het circulaire watersysteem voor Brainport Smart District (BSD), met de ambitie om de slimste nieuwbouwwijk ter wereld te worden, in Helmond. In samenspraak met de toekomstige bewoners ontwerpen zij zelf hun huis en wijk van de toekomst.

Tijdens de online conferentie gingen de verschillende bestuurders met elkaar en met de kijkers in gesprek over de rol van water in Brainport Smart District. Zo werd onder andere door Jos Boere (KWR) toegelicht hoe een wijk als spons kan werken. Door een groene inrichting, gaan we hittestress tegen en het is tevens goed voor de biodiversiteit. Het opgevangen regenwater kan daarnaast op veel plekken veilig in huis gebruikt worden, in plaats van drinkwater.

Slimme oplossingen en nieuwe vraagstukken

Andy Pieloor wil graag gaan wonen in Brainport Smart District. Hij pitchte zijn plan voor een duurzame modulaire woning in de slimme wijk, waarbij hij zo veel mogelijk gebruik maakt van regenwater. Afvalwater wordt, samen met de buurt, gezuiverd in een helofytenfilter. Zo kan het water hergebruikt worden. In een nieuwe wijk ontstaan ook nieuwe vraagstukken. Want als bewoners aan de ene kant flink besparen op drinkwater en water zuiveren om het te kunnen hergebruiken, wat betekent dit dan voor de hoogte van bijvoorbeeld de rioolbelasting?

Nieuwe vragen, waar nog geen concreet antwoord op is. Cathalijne Dortmans (wethouder gemeente Helmond) sloot de conferentie dan ook af met een kort dankwoord aan alle betrokken partijen. Het onderzoeksrapport biedt nieuwe inzichten waar alle betrokken partijen zeker hun voordeel mee kunnen doen.

Conferentie gemist?

De waterconferentie is terug te kijken via het YouTube kanaal van Brainport Smart District of door te zoek in YouTube op ‘waterconferentie’. Vragen stellen via het WhatsApp nummer kan nu niet meer. Wil je met Brainport Smart District in gesprek over het circulair watersysteem? Ga dan naar BrandevoortLAB.nl. BrandevoortLAB.nl is de online community van BSD waar we in een besloten, veilige omgeving, met elkaar in gesprek gaan. Het onderzoeksrapport Water Lab Brainport Smart District vindt u op BrandevoortLAB en op www.brainportsmartdistrict.nl.

Over Brainport Smart District

Brainport Smart District wordt een slimme woon- en werkwijk waar de stedenbouwkundige omgeving is ontworpen in samenhang met nieuwe technologieën voor digitalisering, vervoer, gezondheid, energieopwekking en –opslag en circulair bouwen. De bewoners spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van hun eigen leefomgeving. De wijk wordt een real-life proeftuin (living lab) voor de ontwikkeling van nieuwe systemen, processen en diensten die hun toepassingen vinden bij de herontwikkeling van bestaande wijken, op een wijze die onze planeet niet verder belast, vervuilt of uitput. Brainport Smart District wordt gerealiseerd in Helmond, in Brandevoort in de periode 2019-2029.