Radboud stuurt drie onderzoeksteam op pad tijdens Lowlands

Kun je typen zonder handen? Hoe presteer je onder invloed van plankenkoorts? En waarom worden we vaker ziek in de winter? Onderzoekers van de Radboud Universiteit en het Radboudumc zoeken het op 18, 19 en 20 augustus uit tijdens Lowlands.

Zo’n techniek waarmee je met je hersenactiviteit een computer, tablet of robot kan aansturen, heet een brein-computer-interface (BCI). De Radboudwetenschappers die in augustus op Lowlands staan, zijn gespecialiseerd in het maken en optimaliseren van BCI’s.

Uitdagende onderzoeksplek

‘Lowlands is de meest uitdagende situatie die je kunt verzinnen voor onze techniek’ vertelt projectleider Ceci Verbaarschot, die haar promotieonderzoek doet aan de Radboud Universiteit. ‘Met alle afleidingen daar, denk aan drukte, hitte, en vermoeidheid, moet onze BCI heel goed werken om toch de relevante hersensignalen uit de ruis te pikken.’

Hoe werkt het?

Als deelnemer krijg je eerst een EEG-muts op die je hersenactiviteit meet. Vervolgens zie je de letters van het alfabet op een computerscherm. Iedere letter op het scherm flitst in een specifiek ritme. Afhankelijk van naar welke letter - en dus naar welk flitspatroon - je kijkt, reageert je brein op een specifieke manier. De Nijmeegse techniek meet hoe jouw brein reageert, en selecteert op basis daarvan de letter waarnaar je kijkt. Zie dit filmpje voor een voorbeeld van de techniek.

‘Zo kun je met onze techniek woorden, maar ook hele verhalen typen’, vertelt Ceci. Dat gaat op Lowlands dan ook gebeuren: iedere deelnemer mag een paar zelfgekozen woorden typen. Je ziet de woorden die je voorganger geschreven heeft, en zo kunnen alle deelnemers samen een verhaal schrijven. Maar het kan net zo goed een gedicht, of juist complete wartaal worden - dat ligt helemaal aan de Lowlands-bezoekers. De getypte woorden zijn straks terug te lezen via een Twitterfeed en de Lowlands festivalkrant, en op de stickers die de deelnemers krijgen na het experiment.

Flitsend basisprincipe

‘Het basisprincipe van de techniek die we testen, is dat het brein heel specifiek reageert op verschillende flitspatronen. Zo’n flitspatroon kun je koppelen aan letters op een computerscherm, zoals we op Lowlands doen. Maar in de toekomst kun je bijvoorbeeld ook een flitspatroon koppelen aan de fysieke lichtknoppen in je huis. Dan zou je dus het licht aan en uit kunnen zetten door alleen maar naar die knop en het onderliggende flitspatroon te kijken. Of je kan in het ziekenhuis op een alarmknop drukken vanuit je bed, zonder te hoeven bewegen’, vertelt Ceci.

Uitkomst voor mensen met communicatieproblemen

Niet iedereen kan gemakkelijk typen of verbaal communiceren. Mensen die langzaam verlamd raken, bijvoorbeeld door de ziekte ALS, kunnen veel profijt hebben van deze techniek. ‘Uiteindelijk willen we mensen met communicatieproblemen een techniek bieden waarmee ze zonder stem of spiergebruik kunnen communiceren. Daarom is het belangrijk om deze BCI zo robuust en snel te maken dat patiënten er echt baat bij hebben', aldus Peter Desain, hoogleraar Kunstmatige Intelligentie aan de Radboud Universiteit en uitvinder van de methode. 'We gaan deze wetenschappelijke kennis beschikbaar stellen via het spin-offbedrijf MindAffect. Voor ALS-patiënten is momenteel geen genezing mogelijk, maar we kunnen de laatste fase van hun leven misschien wat minder eenzaam maken doordat ze met onze techniek wel kunnen blijven communiceren met vrienden, familie en medische verzorgers.

Lowlands Science Dorp

In het enorme lab van Lowlands Science deden de afgelopen jaren al duizenden mensen mee aan verschillende experimenten. Dit jaar zijn naast drie onderzoeksgroepen van de Radboud Universiteit en het Radboudumc ook wetenschappers van de Hogeschool van Amsterdam en de VU (in samenwerking met de GGD) aanwezig.

Lowlands Science wordt mede mogelijk gemaakt door Lowlands, Campagnebureau BKB, SIA en KNAW.

Meer weten? Neem contact op met:

• Wetenschapscommunicatie Radboud Universiteit: (024) 361 6000, media@ru.nl
• De Radboud Universiteit stimuleert haar beste onderzoek. Cognitive Neuroscience is een van de topgebieden.