Arnhem voorop met Smart Trolley Grid en Trolley 2.0

Een trolleybus, die zijn rem-energie opslaat in oplaadpunten aan trolleymasten waar vervolgens elektrische auto’s en in de toekomst ook e-bikes elektriciteit kunnen ‘tanken’.

Zo werkt, kort gezegd, het Smart Trolley Grid. En dan is er ook nog de Trolley 2.0, die zijn rem-energie opslaat als elektriciteit, waardoor de bus circa tien kilometer zonder bovenleiding kan rijden. Met deze innovatieve e-mobilityprojecten lopen Arnhem én het bedrijfsleven uit de regio Arnhem internationaal voorop.

Veel steden willen overschakelen op duurzaam en schoon stadsvervoer. Het trolleynetwerk biedt daar mogelijkheden voor.

De buurtbus en de flextaxi’s van openbaar vervoerder BRENG laden vanaf maart van dit jaar hun accu op bij een mast van het trolleynet aan het Raadhuisplein in Oosterbeek. Via de mast komt elektriciteit van het nieuwe slimme trolleynet (Smart Trolley Grid) beschikbaar voor andere gebruikers. Nu voor auto’s en op niet al te lange termijn ook voor elektrische fietsen.

Een ander e-mobility project dat in Arnhem wordt ontwikkeld is de Trolley 2.0. Deze bus beschikt over nieuwe technologie waarmee via het trolleyleidingennet én via de rem-energie elektriciteit wordt opgeslagen in een batterij. Dit heet In Motion Charging (IMC). Met de extra energie kan de bus circa 10 kilometer zonder bovenleiding rijden, waarmee zijn actieradius in stedelijk gebied aanzienlijk toeneemt.

Energie Hotspot Arnhem

Het ontwikkelen en testen van het Smart Trolley Grid en de Trolley 2.0 maken deel uit van het Europese E-bus 2020-project, waarvan de gemeente Arnhem partner is. Arnhem profileert zich met dit soort duurzame e-mobilityprojecten zoals Energy Hotspot.

Het idee voor het Smart Trolley Grid is ontwikkeld via samenwerking van de gemeente Arnhem en de provincie Gelderland met diverse bedrijven uit de regio Arnhem en enkele Duitse bedrijven. De Trolley 2.0 is een samenwerkingsproject van de gemeente Arnhem, de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen en Nederlandse en Duitse bedrijven.

Gelijkspanning

“Het Smart Trolley Grid dat we hebben ontwikkeld, zet de gelijkspanning van 700 volt van het trolleynet om in een hoogfrequente wisselspanning en die wordt weer omgezet in een lagere gelijkspanning geschikt voor de accu’s van elektrische auto’s“, legt Boudewijn de Mooij van Fransen Technical Services uit Arnhem uit. “Behalve trolleys rijden ook trams, treinen en metro’s op gelijkspanning. Daar zien we ook mogelijkheden.”

Het bedrijf heeft, samen met de bedrijven Bordbusters uit Huissen en Venema uit Arnhem, twee masten van het trolleynetwerk voorzien van een oplaadpunt. De eerste mast staat in de Arnhemse nieuwbouwwijk wijk Schuytgraaf. De tweede laadmast is te vinden in Oosterbeek. Beide laadpalen bevinden zich in de testfase.

“Aan de laadpaal in Schuytgraaf voegen we nog een innovatie toe in de vorm van zonnepanelen”, kondigt De Mooij aan. “Op die manier willen we laten zien dat groen opgewekte stroom toegevoegd kan worden aan het trolleynetwerk.”

Buitenland

Er is veel belangstelling voor het Smart Trolley Grid en de Trolley 2.0 in Nederland en het buitenland. Vooral andere Europese ‘trolley-steden’ in Duitsland (Solingen, Esslingen en Eberswalde), Zweden (Stockholm en Helsingborg) en Italië (Milaan en Bologna) volgen de ontwikkelingen met aandacht. “Vorig jaar hebben vertegenwoordigers uit Grenoble, Limoges, Reims en Saint-Etiënne in Frankrijk het Arnhemse trolleynet bezocht. In september komt er een groep uit Stockholm en er is ook interesse uit Spanje“, zegt Herman Wilmer. Hij is als adviseur van de gemeente Arnhem betrokken bij e-mobilityprojecten in het openbaar vervoer. “Veel steden willen overschakelen op duurzaam en schoon stadsvervoer. Het trolleynetwerk biedt daar mogelijkheden voor.”

156 ‘trolleysteden’ in Europa

Arnhem maakt als enige stad in Nederland gebruik van een trolleybusnetwerk voor openbaar vervoer. Europa telt 156 steden met een trolleybusnet. Wereldwijd zijn dat er meer dan driehonderd.

Het Arnhemse trolleynetwerk telt vierduizend masten, verspreid over 60 kilometer met 137 bushaltes waar 43 trolleybussen langs rijden. “De opzet is om op den duur zo’n tien procent van de trolleymasten te voorzien van oplaadpunten voor elektrische auto’s en andere elektrisch aangedreven voertuigen”, meldt Wilmer. “Dan heb je een vrijwel dekkende situatie voor de stad Arnhem en aangrenzende plaatsen.”

Bovenleidingen laten zich goed gebruiken als smart grids. Het laden van elektrische voertuigen is een eerste stap. Aan het gebruik voor wifi en zelfs berichtenverkeer wordt gedacht.

Vanaf juli 2018 zijn er namelijk vier bushaltes in Arnhem voorzien van een gratis wifi-hotspot. Deze voorziening wordt aangedreven door stroom vanuit het trolleynetwerk. Ook de ov-chipautomaten bij deze haltes krijgen stroom uit het netwerk.