Mondra Opleidingen
Ambachtsweg 38
6673 DK Andelst
Tel. (0488) 454 368
Email: jhuisman@mondra.nl
Website: www.mondraopleidingen.nl
Mondra Opleidingen verzorgt de opleiding tot smid en restauratiesmid. Daarmee is het bedrijf, dat een onderdeel is van de Mondragroep, uniek in Nederland. Het heeft ertoe geleid dat Mondra Opleidingen sinds 6 juli 2016 behoort tot de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland.
1998: eigen vakschool voor smid opgezet
Vroeger had elk dorp een smid. Vlak voor de Tweede Wereldoorlog kantelde dat beeld door de opkomst van de mechanisatie en installatiebedrijven. Het vak van smid werd daardoor steeds meer gemarginaliseerd. Om te voorkomen dat de kennis van het vak zou verdwijnen, besloot Cornelis Pronk in 1996 samen met een Luxemburgse collega en de didactische en pedagogische kennis van Pronks vrouw een eigen vakschool op te zetten: Mondra Opleidingen. Twee jaar later de eerste smeden weer opgeleid.
Vooropleiding: minimaal mbo metaalbewerken niveau twee
Om smid te worden is een mbo metaalbewerken niveau twee vereist. De opleiding tot smid duurt driehonderd uur. Die uren worden verdeeld over twee aaneengesloten dagen per twee weken. Cornelis Pronk, eigenaar van de Mondragroep, verzorgt de lessen. Hij is al meer dan dertig jaar smid. Na de basisopleiding tot smid kan de module tot restauratiesmid worden gevolgd. De kwaliteit van Mondra Opleidingen wordt bij aspirant-smeden getoetst met een vragenlijst. Op alle vlakken beoordelen de deelnemers de opleiding met een ruim een acht.
1800 boeken, 500 beelddragers
Mondra Opleidingen is ook een kenniscentrum. Er zijn maar liefst 1800 boeken en tijdschriften over het vak van smid en ongeveer 500 beelddragers. De investeringen in deze enorme bibliotheek en de opleiding, die steeds meer is geprofessionaliseerd, zorgt ervoor dat elk jaar ongeveer vijftien nieuwe leerlingen het ambacht van smid leren.
Vooroordelen
Smid worden is alleen weggelegd voor mannen. Dat is niet waar: de dochter van Cornelis Pronk is in zijn voetsporen getreden. Een smid moet sterk en dus gespierd zijn. Dat is niet waar: weliswaar is het een fysiek en zwaar beroep, maar een forse bouw is niet noodzakelijk als je op een ergonomisch verantwoorde en juiste manier omgaat met het gereedschap.
Smid worden betekent een baangarantie
Nederland gaat steeds zorgvuldiger om met zijn cultureel erfgoed. Er wordt meer geld gereserveerd voor het restaureren en onderhouden van onder meer kastelen. Ook de ornamenten (sierhekwerk) en de metalen verbindingselementen van een gebouw (muur- of gevelankers) hebben aandacht nodig. Die kan alleen gegeven worden door een vakman - een smid. Een beroep doen op een buitenlandse smid is niet de beste optie. Elk land - ook Nederland - heeft op het vlak van specifiek smeedwerk zijn eigen kenmerken. Daar moet je mee vertrouwd zijn, anders levert het kwalitatief niet het beste product op. Aangezien sierhekwerk ook in prestigieuze nieuwbouwprojecten en als fraaie metalen ornamenten in tuinen aan populariteit wint, zal de behoefte aan smeden toenemen.
Naast Mondra Opleidingen bestaat de Mondragroep uit de volgende bedrijven:
- Mondra Machinebouw (draai- en freeswerk)
- Smederij Cornelis Pronk (smeed- en klein constructiewerk)
Interview met de onderwijsinstelling
In 1962 werd voor de laatste keer het examen ‘smeden’ afgenomen aan de Ambachtsschool. Cees Pronk, vakdocent smeden en eigenaar van Mondra Opleidingen en Smederij Cornelis Pronk, ontdekte eind jaren 90 dat er geen vakopleiding smeden meer was en van daaruit ontstond het idee om lesboeken te ontwikkelen en het oude ambacht weer op de kaart te zetten. Vakopleiding Smeden Samen met collega smid Jos Spanier, docent smeden in Luxemburg, startte Pronk de vakopleiding Smeden in Nederland op. “De opleiding breidde zich steeds verder uit. Nieuwe technieken haalden we vanuit het buitenland naar Nederland. Gastdocenten uit Amerika introduceerden technieken voor het maken van een mozaïek damast (motief in metaal). Vanuit Duitsland kwam het bronssmeden en vanuit Israël werd kennis overgedragen van het luchthamer en handhamer smeden. Zij lieten zien hoe je als smid ergonomisch beter kunt werken, zodat de smid minder pijn heeft in zijn handen, armen, schouders en...
Volledig interview »