Instroom jongeren in foodsector grootste uitdaging Food & Feed Noordoost-Brabant

Een florerende (agro)foodsector kan niet bestaan zonder de instroom van voldoende geschoolde werknemers. Nu de aanwas van nieuw personeel onder druk staat, probeert Food & Feed Noordoost-Brabant het tij te keren.

Grootste foodsector ter wereld

De (agro)foodsector is van essentieel belang voor de Nederlandse economie. Agro&Food is goed voor een toegevoegde waarde van maar liefst 48 miljard euro. Dat is bijna 10 procent van onze economie en werkgelegenheid. Deze sector is daarmee niet alleen de motor van de BV Nederland, het is ook nog eens de nummer 1 in de wereld.

AgriFood Capital

Noordoost-Brabant profileert zich graag als AgriFood Capital. En dat is niet verwonderlijk, de clustering van agrifood bedrijven is indrukwekkend. Van oudsher heeft de regio veel kennis en werkgelegenheid in deze sector. Denk aan bedrijven als: FrieslandCampina, Agrifirm (voorheen Cehave), Mars, Peka Kroef, Hutten Catering, Maison van den Boer, Sligro, Jumbo, Vion, Fransen Gerrits, Heineken en Unox (Unilever).

Terugloop nieuwe werknemers

Toch betekent dat niet dat Noordoost-Brabant achterover kan leunen. Om ook in de toekomst voldoende werknemers binnen de AgriFood te behouden, moet er iets gebeuren. Er is sprake van vergrijzing, ontgroening (de afname van jongeren) en een beperkte instroom van leerlingen in ‘Food’-opleidingen. Het imago van de voedingsmiddelensector en de voorheen beperkte samenwerking tussen bedrijven in deze sector, helpen ook niet mee.

Samenwerking bedrijfsleven, overheid en onderwijs

Daarom is het samenwerkingsverband Food & Feed Noordoost-Brabant in het leven geroepen. Een netwerk van bedrijven in de voedingsmiddelen- en diervoederindustrie in de regio Noordoost-Brabant. Zo’n 25 tot 30 (grotere en kleinere) bedrijven werken hierin samen met partners als overheden (provincie, gemeenten, UWV), onderwijsinstellingen (Universiteit van Wageningen, HAS Den Bosch, Fontys, Avans, ROC de Leijgraaf, AOC Helicon en ROC Koning Willem I College) en uitzendbureaus.

Maatwerk voor arbeidsmarkt

“We richten ons op de in-, door- en uitstroom van personeel. En daarvoor moeten we meebewegen met ontwikkelingen op de arbeidsmarkt”, ziet Jos van Asten van Food & Feed Noordoost-Brabant. Volgens Van Asten leidden de regionale mbo’s tot enkele jaren geleden maar zeer beperkt jongeren op voor arbeidsmarktrelevante functies binnen de sector. “Er was totaal geen instroom in enkele opleidingen.”

Proces operator en food operator

Nadat de vervangingsvraag in beeld werd gebracht, kwam men tot de conclusie dat het hier om behoorlijke aantallen gaat. Het samenwerkingsverband is als antwoord met twee concrete initiatieven gekomen: de opleiding Foodoperator en de opzet van een transitiehuis ten behoeve van in-, door- en uitstroom van personeel. “In 2012 hebben Mars en FrieslandCampina deze opleidingen samen met ROC de Leijgraaf vormgegeven, daar hebben zich inmiddels vier bedrijven bij aangesloten. Van de 30 leerlingen kregen er 20 een baangarantie. Afgelopen jaar zijn er 25 leerlingen ingestroomd.”

Imago

Een continue instroom van geschoold personeel blijft een uitdaging. “Mensen zijn moeilijk te overtuigen. Ouders zien hun kinderen bijvoorbeeld liever niet in een fabriek werken.” Voor Food & Feed Noordoost-Brabant ligt daarmee ook  de taak om het imago van de (agro)foodsector te verbeteren.

Nieuwe realiteit

Tegelijk houdt het samenwerkingsverband de trends en ontwikkelingen binnen de sector nauwlettend in de gaten. “Het gaat om flexibiliteit, inzetbaarheid, arbiedsmobiliteit”, somt Van Asten op. “De  omzet stijgt niet zomaar. Op de toekomstige arbeidsmarkt zullen ‘handjes’ verdwijnen. Voor werknemers is het niet langer vanzelfsprekend dat je tot je pensioen – zonder bijscholing – bij dezelfde werkgever kunt blijven. Inmiddels snappen mensen dat beter.” Nascholing (in de vorm van bijvoorbeeld cursussen) en op andere tijden werken, wordt hierdoor belangrijker.

Verandering

“Er is geen innovatie mogelijk zonder sociale innovatie en flexibiliteit. Dat vraagt veel van werkgevers. Food & Feed Noordoost-Brabant is altijd op zoek naar bedrijven die veranderingsgezind zijn. Grotere bedrijven nemen hierin al het voortouw en kleinere bedrijven profiteren daar weer van.”