Werken aan gezondere voedingsmiddelen op HAS Hogeschool

Gezondere voedingsmiddelen, transparante informatie over voedingswaarde, ondervoeding bij ouderen: deze en andere thema’s komen aan de orde in het domein voeding en gezondheid bij HAS Hogeschool.

Lector Annet Roodenburg (foto) is nog altijd gefascineerd door de voedselketen. “E-nummers verlagen speelt geen grote rol bij het gezonder maken van voedingsmiddelen.”

Iedereen binnen de voedselketen zich verantwoordelijk laten voelen voor de gezondheid van de consument: volgens Annet Roodenburg is dát het de ambitie van het lectoraat Voeding en Gezondheid. “Onze doelgroep bestaat niet alleen uit studenten van opleidingen als Voedingsmiddelentechnologie en Food Innovation, maar ook uit studenten van bijvoorbeeld Dier- en veehouderij en Tuinbouw en akkerbouw. We nemen echt de hele voedselketen, van boer tot marketeer, als uitgangspunt.”

Voedselkwaliteit

“Op het snijvlak van voeding en gezondheid speelt momenteel een aantal bredere ontwikkelingen”, schetst Roodenburg. “De eerste belangrijke ontwikkeling is de voedingswaarde van ons voedsel. Veel producten bevatten nu nog te veel suiker, zout en verzadigd vet. Het gevolg: steeds meer mensen met overgewicht en een grotere kans op hart- en vaatziekten, kanker en diabetes. Binnen het lectoraat doen we onderzoek naar de samenstelling van onze voedingsmiddelen: wat zit er eigenlijk allemaal in? En: hoe kunnen we het productaanbod verbeteren? Het doel is te komen tot gezondere voedingsmiddelen, met minder zout, suiker en verzadigd vet.”

E-nummers

Spelen de beruchte e-nummers hierbij geen rol? Volgens Roodenburg niet echt. “E-nummers zijn niet meer en niet minder dan door de EU goedgekeurde hulpstoffen; eigenlijk spelen ze geen rol als het gaat om gezonder maken van het productaanbod. Maar omdat dat in de hoofden van de consument wél zo is, is dit toch waar fabrikanten zich voornamelijk mee bezig houden. En dat is jammer, want bij de e-nummers ligt het probleem niet; dat ligt echt bij te veel zout, suiker en verzadigd vet.”

De grootste drempel ligt in dit opzicht momenteel bij de supermarkten, constateert Roodenburg. “Zij zetten fabrikanten onder druk om aan de slag te gaan met e-nummers. Tegelijkertijd eisen ze dat gezondere producten niet meer kosten dan voorheen en dat ze precies hetzelfde smaken. Dat maakt het voor fabrikanten – die vaak wel van goede wil zijn – lastig om het productaanbod te verbeteren.”

Gezondere keuzes

Verder richten Roodenburg en haar studenten zich op de vraag hoe de consument geholpen kan worden bij het maken van gezondere keuzes. “Dan kun je bijvoorbeeld denken aan transparantere informatie op etiketten in de supermarkt, maar bijvoorbeeld ook aan informatie over voedingswaarde op de kaart in restaurants. Momenteel doen we onderzoek naar de effecten van dit zogenoemde menu-labeling: helpt het restaurantbezoekers inderdaad om gezondere keuzes te maken? En hoe gaat het restaurant ermee om?”

Ondervoeding

Naast verbetering van het productaanbod is ondervoeding bij ouderen een ander aandachtsgebied waarop Roodenburg zich richt. “Veel ouderen eten relatief slecht en lopen daardoor het risico dat ze te weinig eiwitten en vitamines binnenkrijgen. Daar zijn tal van oorzaken voor: ouderen hebben vaak minder trek doordat hun zintuigen achteruit gaan, en ook ziektes zorgen vaak voor een verminderde eetlust. Maar naast deze fysieke oorzaken spelen vaak ook andere factoren een rol, zoals depressie en eenzaamheid. Mensen die zich afvragen na het verlies van een dierbare: waarom zou ik nog koken?”

Aandoeningen voorkomen

Zeker nu het aantal ouderen de komende jaren verder toeneemt, is het volgens Roodenburg zaak om meer zicht te krijgen op oorzaken en oplossingen. “Momenteel doen we onder meer, samen met het Hogeschool Arnhem-Nijmegen en een maaltijdleverancier, onderzoek naar de optimale voedingsstoffen voor ouderen. Daarnaast zou het interessant zijn om te bekijken we hoe we artsen beter kunnen doordringen van het belang van goede voeding. De medische wereld is vooral gericht op genezen, terwijl juist voeding en grote rol kan spelen bij het voorkómen van aandoeningen.”

Kennis delen

Al met al valt er volgens Roodenburg nog genoeg te onderzoeken. ”Al op mijn 17e vond ik voedingsleer interessant, juist omdat voeding zo’n veelomvattend onderwerp is. Nog altijd vind ik het leuk om, nu vanuit mijn rol als onderzoeker, door die hele keten te gaan. Wat ik overigens óók erg leuk vind, is het delen van kennis. Dat doen ik onder meer via een blog, HAS Voedseldialoog, een reis door de voedselketen. met interviews met spelers uit die keten. We stellen steeds de vraag: wat kan jij eraan doen om onze voeding gezonder te maken?” Meer weten over de voedselketen? Lees dan vooral deze blog.

Auteur: Joost Peters