Arbeidsproductiviteitsgroei in het MKB

De arbeidsproductiviteitsgroei in MKB is lager geweest dan in het grootbedrijf.

Een van de vele rollen die het MKB in Nederland speelt, is het bijdragen aan het BBP. Een indicator voor de efficiency waarmee dat gebeurt, is de arbeidsproductiviteit. In 2010 produceerde een arbeidsjaar in het particuliere bedrijfsleven gemiddeld 74.000 euro aan toegevoegde waarde. Het kleinbedrijf bleef hierbij echter ruim achter, terwijl de arbeidsproductiviteit in het grootbedrijf juist bovengemiddeld was. Een lagere arbeidsproductiviteit van het MKB lijkt een intrinsiek kenmerk van het MKB te zijn. Oorzaken zijn:
- Een geringere hoeveelheid kapitaal per werkende.
- Veel vaste – niet op productie maar op het voortbestaan van de onderneming gerichte - arbeid.
Gecorrigeerd voor kapitaalgebruik is de productiviteit van het middenbedrijf vergelijkbaar met die in het grootbedrijf en is de productiviteitsachterstand van het kleinbedrijf minder groot dan de arbeidsproductiviteit suggereert.

De arbeidsproductiviteitsgroei is in het MKB lager geweest dan in het grootbedrijf. Technische vooruitgang en substitutie van arbeid door kapitaal hebben een relatief gunstig effect gehad op de groei van de arbeidsproductiviteit van het MKB. Dit is echter meer dan tenietgedaan door de schaalverkleining van middelgrote en vooral kleine ondernemingen. Hierdoor is het aandeel van vaste arbeid in de totale arbeidsinzet namelijk aanzienlijk toegenomen.
Naar verwachting zal de arbeidsproductiviteit in midden- en grootbedrijf de komende jaren in ruwweg dezelfde mate toenemen als tussen 1995 en 2008. In het kleinbedrijf zal de arbeidsproductiviteitsstijging beperkt zijn. De voornaamste reden hiervoor is het blijvend hoge aandeel vaste arbeid in de totale werkgelegenheid.

Arbeidsproductiviteit is een belangrijke determinant van de concurrentiepositie van het bedrijfsleven. Nader onderzoek naar de determinanten van de arbeidsproductiviteit in het kleinbedrijf is van belang, gelet op de afnemende bedrijfsgrootte in dit deel van het bedrijfsleven en de invloed daarvan op de arbeidsproductiviteit.