'Veluwe komt terug als sterkste toeristisch gebied'

Jarenlang stond de Veluwe met stip op 1 als toeristisch gebied van Nederland. Dat is niet meer zo en daar moet verandering in komen, vinden de recreatiesector, gemeenten en provincie.

Niet-recreatief gebruik van vakantieparken

Het programma ‘Vitale vakantieparken’ is 2 jaar geleden gestart en is een samenwerking tussen 8 gemeenten op de Noord-Veluwe, provincie Gelderland en partijen als Recron (belangenbehartiger voor recreatieondernemers), politie en het openbaar ministerie. Aanleiding was onder andere de toename van het niet-recreatieve gebruik van (voormalige) vakantieparken door arbeidsmigranten en mensen die sociaal gezien in een kwetsbare positie verkeren. Er is een beroep gedaan op de provinciale middelen van het stad- en regiocontract uit de vorige collegeperiode. Programmanager Rob van den Hazel is vanaf het begin betrokken. ‘Toerisme is van groot economisch belang voor de regio, dat stelt hoge eisen aan de kwaliteit van verblijfsrecreatie’. De regio Noord-Veluwe alleen telt al 280 plekken, van klein tot groot. Het is taaie materie, maar er worden goede stappen gezet.’

Drie belangrijke opgaven

Er zijn 3 opgaven die in onderlinge samenhang worden aangepakt. ‘Ten eerste is er sprake van een verouderd aanbod. Sommige recreatieondernemers hebben het jarenlang relatief makkelijk gehad. De Veluwe was een populair vakantiegebied en de gasten kwamen toch wel. Diezelfde ondernemers zijn niet allemaal meegegroeid met de veranderende vraag vanuit de markt.’

Dan is er de ruimtelijke problematiek. Van de 280 verblijfsrecreatieplekken is zo’n 40% kleiner dan 5 hectare. ‘Om duurzaam te ondernemen is minimaal 10 hectare grond nodig. Die kleinschaliger ondernemers hebben het soms moeilijk en zoeken andere inkomstenbronnen. Bijvoorbeeld verhuur voor (tijdelijke) bewoning door mensen in een kwetsbare positie of arbeidsmigranten. Dit gaat ten koste van de kwaliteit van het recreatieve aanbod’.

Ten slotte is er nog werk te doen om een aantal problemen in de openbare orde aan te pakken. Met het overgrote deel van de parken is niets aan de hand, maar op zo’n 7% van de parken is sprake van een opeenstapeling van veiligheids- en leefbaarheidsproblemen. Het gaat hier vooral om sociale problematiek zoals dronkenschap en ruzies, veroorzaakt door groepen met verschillende culturen die naast elkaar wonen.

Goede ondernemers helpen beter te worden

Grofweg zijn de Noord-Veluwse vakantieparken in te delen in 3 categorieën. Die worden alledrie op een andere manier ondersteund. ‘Er zijn goede parken, gerund door ‘echte’ ondernemers. Zij worden waar nodig geholpen door te groeien. Bijvoorbeeld door ze goed te faciliteren, niet te belemmeren met wet- en regelgeving en verbinding maken met regiomarketing.'

'Aan de andere kant zijn er (voormalige) parken waar het echt niet goed gaat en waar geen perspectief is voor een recreatieve exploitatie. Daar moeten we saneren, samen met de veiligheidspartners de excessen bestrijden en zorgen voor een andere bestemming door bijvoorbeeld verkoop.'

Het grootste deel van de parken zit in de middengroep. ‘Het merendeel van die groep willen we stimuleren zich te ontwikkelen richting de kopgroep. Dat kan alleen als de ondernemer zelf de schouders eronder zet. Er zullen ook parken zijn waarvoor geen perspectief is. Daar moeten we tijdig ingrijpen zodat de probleemgroep niet groter wordt’, aldus van den Hazel.

Samenwerking tussen overheden en bedrijven

Om de Veluwe weer het sterkste toeristische gebied van Nederland te maken, werken verschillende partijen samen. Zij hebben afgesproken om deze problematiek voor het gehele gebied aan te pakken. Van de aanpak, die regio Noord-Veluwe 2 jaar geleden startte, kunnen andere partijen leren. Basis is dat overheden onderling beter moeten samenwerken, maar ook de banden met de sector versterken. Uiteindelijk moeten de ondernemers toch het echte werk doen.

‘De provincie Gelderland is een belangrijke partner voor de regio. Naast de financiële steun is ook de bestuurlijke betrokkenheid van gedeputeerde Jan Jacob van Dijk van groot belang. De vraagstukken zijn zo complex dat we daar samen aan moeten werken.’